ارزیابی پیشران‌های حیاتی موثر بر گردشگری خلاق با رویکرد ارتقای مولفه‌های رقابت‌پذیری شهری (مطالعۀ موردی: شهر تبریز)

رقابت شدید بین شهرها به‌عنوان مقاصد گردشگری، شهرها را ناگزیر به یافتن راهکارهایی برای متمایز شدن از سایر شهرها و مقاصد کرده است؛ ازاین‌رو خلاقیت عنصری ضروری در توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهرها است که برای افزایش ظرفیت تجاری شهرها ضرورت دارد. امروزه گردشگری در گذر زمان اشکال مختلفی را با توجه به افراد و فرهنگ‌ها می‌پذیرد و نیاز است که در آینده نزدیک همسو با تفکرات نوین سامان‌دهی شود. گردشگری خلاق، آخرین حلقه از زنجیره تکامل گردشگری است. امکان توسعه گردشگری خلاق در ایران به‌ویژه در کلان‌شهرهایی مانند تبریز، به دلایلی نظیر برخورداری از جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، هنری، طبیعی و مذهبی وجود دارد. آمارها نشان می‌دهد، میزان ورود گردشگر بین‌المللی و کیفیت صنعت گردشگری ایران و به تبع آن شهر تبریز، متناسب با جاذبه‌های گردشگری آن نیست؛ بنابراین توجه به مقوله گردشگری به‌عنوان یکی از سیاست‌های اصلی توسعه شهری تبریز الزامی است. به‌کارگیری ابعاد گردشگری خلاق در تمامی حوزه‌های شهری می‌تواند اهرم بسیار خوبی برای ارتقای رقابت‌پذیری شهری این شهر در ابعاد منطقه‌ای، ملی و حتی جهانی باشد. مقاله حاضر از لحاظ هدف، کاربردی-توسعه‌ای و از نظر روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. مهم‌ترین هدف این مقاله، شناخت دقیق و بررسی علمی مولفه‌ها و شاخص‌های گردشگری خلاق با توجه به شرایط شهر تبریز و ارزیابی تاثیر این مولفه‌ها و شاخص‌ها در وضعیت رقابت‌پذیری شهری این شهر است. ابزار و روش‌های نیل به این هدف نیز استفاده از ابزار پرسش‌نامه و مصاحبه با متخصصان و کارشناسان امر گردشگری شهر تبریز است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، از بین 44 شاخص شناسایی‌شده با استفاده از روش تحلیل ساختاری، 13 عامل به‌عنوان پیشران حیاتی انتخاب شدند که در این میان شاخص برگزاری مشارکت اجتماعی با مجموع امتیاز تاثیرگذاری 1410 به‌عنوان موثرترین شاخص و رویدادهای بینش راهبردی با امتیاز 710 به‌عنوان سیزدهمین پیشران انتخاب شده‌اند.

evaluation of the vital driving forces of creative tourism using improving components of urban competitiveness (case study: tabriz city)

intense competition between cities as tourist destinations has made it necessary for cities to find solutions to differentiate themselves from other cities and destinations. therefore, creativity is a necessary element in the social, economic and cultural development of cities. creativity is necessary to increase the commercial capacity of cities. tourism takes different forms over time, according to people and cultures, and it needs to be organized in line with new ideas in the near future. creative tourism is the last part of tourism development. it is possible to develop creative tourism in iran, especially in big cities like tabriz, due to such issues as having historical, cultural, artistic, natural and religious attractions. statistics show that the amount of international tourist arrivals and the quality of iran’s tourism industry and, accordingly, the city of tabriz are not proportional to its tourist attractions; therefore, it is necessary to pay attention to tourism as one of the main policies of the urban development of tabriz. applying creative tourism dimensions in all urban areas can be a very good lever to improve the urban competitiveness of this city in regional, national and even global dimensions. the main goal of this study was to study, accurately recognize and scientifically examine the components and indicators of creative tourism according to the conditions of tabriz city and evaluate the impact of these components and indicators on the urban competitiveness of this city. the tools and methods to achieve this goal were questionnaires and interviews with specialists in tabriz tourism. the results showed that among the 44 indicators identified using the structural analysis method, 13 indicators were selected as vital drivers, among which the social participation index with a total impact score of 1410 is the most effective index and strategic insight events with a score of 710 are the 13th vital driver.