ارزیابی پتانسیل ژئوتوریسم شمال دامغان با استفاده از مدل بریلها

گردشگری یکی از ابزارهای مهم برای ایجاد تغییرات اجتماعی و اقتصادی در کشورهای درحال‌توسعه است. برای کشورهای درحال‌توسعه که با معضلاتی مانند نرخ بیکاری زیاد، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک‌محصولی مواجه هستند، توسعه گردشگری امری مهم است. با توجه به موقعیت عالی دامغان از نظر تنوع آب و هوایی و زمین‌شناسی، قرارگیری در مسیر ارتباطی مسافران، شناسایی و توسعۀ گونۀ درحال‌رشد گردشگری یعنی ژئوتوریسم می‌تواند قدم مهمی برای توسعه منطقه باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی کار انجام شده است. برای ارزیابی پتانسیل‌های ژئوتوریسم منطقه از مدل بریلها استفاده شد. در این مدل ارزیابی ژئوتوریستی مکان‌ها به‌وسیله ظرفیت علمی، پتانسیل آموزشی-توریستی و ریسک تخریب‌پذیری آن‌ها سنجیده می‌شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در بین ژئوسایت‌های بررسی‌شده از نظر ظرفیت علمی، لایه‌های تریلوبیت‌دار و چشمه‌علی با امتیازهای 170 و 250 بالاترین رتبه را دارند. از نظر پتانسیل‌های توریستی-آموزشی گسل آستانه و چشمه‌علی با امتیازات 295 و 325 بالاترین رتبه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. درنهایت لایه‌های تریلوبیت‌دار و سیمه کوه با امتیاز 320 در زمینه ریسک تخریب پذیری در جایگاه اول قرار دارند. نتایج نشان داد که منطقه موردبررسی دارای ظرفیت زیادی در زمینه ژئوتوریست و جذب توریسم است، اما متاسفانه فقط ژئوسایت چشمه‌علی گردشگرپذیر است و بقیه ژئوسایت‌ها به دلایل مختلف ازجمله ناشناخته بودن و تبلیغ ناکافی، نبود مدیریت، نبودن زیرساخت‌ها و... چندان مدنظر قرار ندارند. برای توسعه منطقه و جذب بیشتر گردشگر، برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری باید به‌صورت جدی مدنظر قرار گیرد.

an evaluation of geotourism in the north of damghan city using the brilha method

tourism is among the most significant means for doing social and economic changes in developing countries. the development of tourism is so important for those developing countries grappling with high unemployment rates, limited foreign exchange reserves, and a mono-product economy. the climate and geological diversity of damghan along with being posited along iran’s primary commercial route have created a significant opportunity for its development. this research was carried out using a descriptive-analytical method. the brilha method was used to evaluate the geotourism potential of the region. the brilha model evaluates the geotourism significance of a given region considering their scientific capacity, educational tourism potential, and destructibility risk. the results showed that in terms of scientific capacity, the layers with trilobite and cheshmeh ali have the highest rank with scores of 170 and 250, respectively. in terms of educational tourism potentials, the astaneh fault and cheshmeh ali rank at the top with 295 and 325 scores, respectively. regarding their degradability risk, the layers with trilobite and somayeh kouh are randed the highest with a score of 320. the results showed that despite the considerable capacity of the studied region as a tourism attraction site and in terms of geo-tourism, only the cheshmeh ali geosite is good to tourists. other geosites have not been welcomed due to being relatively unknown, insufficient marketing, mismanagement, or lack of infrastructure. therefore, the development of the region as an attraction site depends on careful planning and investment.