تحلیل راهبردی کشاورزی فراسرزمینی ایران با استفاده از مدل swot و qspm

کشاورزی فراسرزمینی به خرید یا اجاره قطعات زمین در مقیاس بزرگ و بهره‌برداری از آن‌ها در کشورهای دارای ظرفیت مناسب از نظر امکانات و منابع تولید گفته می‌شود. در طول چند سال اخیر اقداماتی در زمینه‌ کشاورزی فراسرزمینی ایران صورت گرفته است؛ با این حال بررسی ها نشان می دهد اطلاعات زیادی در این زمینه در‌ دسترس نیست. با وجودگذشت چندین سال از مطرح شدن بحث کشاورزی فراسرزمینی در کشور، هنوز از ارائه یک چشم انداز بلند مدت و نیز اجرای برنامه‌ریزی استراتژیک شفاف خبری نیست؛ بنابراین در این مطالعه با استفاده از دو مدل swot و qspm، تحلیل راهبردی کشاورزی فراسرزمینی کشور ایران انجام شد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع متوالی اکتشافی بود. برای تعیین قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای کشاورزی فراسرزمینی، برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه استراتژی به‌ منظور رفع نقاط ضعف و کاهش اثرات تهدیدها و همچنین برای تقویت نقاط قوت و سودمند شدن از فرصت‌های موجود از مدل swot استفاده شد. استراتژ‌ی‌های ارائه‌شده نیز براساس ماتریس کمی برنامه‌ریزی استراتژیک (qspm) به منظور ارتقای کیفیت کاری و مدیریت زمان بررسی و اولویت‌بندی شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که با توجه به امتیازات کسب‌شده توسط ماتریس عوامل داخلی (2.013 از 4) و ماتریس عوامل خارجی (2.454 از 4)، استراتژی‌های مناسب برای کشاورزی فراسرزمینی ایران استراتژی‌های الگوی تدافعی است. در میان استراتژی‌های مختلف الگوی تدافعی، استراتژی wt3 مربوط به اجرایی و عملیاتی کردن آیین‌نامه و سیاست‌گذاری‌های کشاورزی فراسرزمینی به منظور افزایش کارآمدی سازمان‌های متولی، دارای بیشترین امتیاز و اولویت اول شناخته شد.

a strategic analysis of iran’s overseas agriculture using swot and qspm models

overseas agriculture is the purchase or lease of land plots on a large scale and their exploitation in countries with suitable potential in terms of facilities and production resources. studies show that there is not much information available in this field. the issue of overseas agriculture raised in iran, yet there is still no sign of implementing a long-term strategic planning. therefore, the main goal of this exploratory research was to measure the competitiveness of iran in implementing long-term overseas agriculture programs, taking into account iran’s weaknesses, strengths, opportunities, and threats regarding the planning of extraterritorial agriculture. using swot and qspm models, the strategic analysis of overseas agriculture in iran was done. swot model was used to determine the strengths, weaknesses, opportunities, and threats of overseas agriculture, to analyze the data, and provide a strategy for eliminating weaknesses, reducing the effects of threats, enforcing the strengths, and taking advantage of existing opportunities. the presented strategies were also reviewed and prioritized based on the quantitative strategic planning matrix (qspm) to improve work quality and time management. the scores obtained by the matrix of internal factors (2.013 out of 4) and the matrix of external factors (2.454 out of 4) showed that the appropriate strategies for extraterritorial agriculture in iran are defensive models. among the different strategies of the defensive model, wt3 strategy on the implementation and operationalization of extraterritorial agricultural regulations and policies for increasing the efficiency of the custodian organizations was recognized as the most important and of highest priority.