واکاوی اثرات مولفه‌های حق به شهر در خام‌شهرهای غرب استان مازندران

امکان استفادۀ برابر از ظرفیت‌های شهر برای ساکنان آن موضوعی است که به مطالبه‌ای مهم تبدیل شده و علت اصلی آن نیز مشکلات و معضلات انسانی و محیطی بی‌شماری است که برای شهرها به وجود آمده است؛ بر این اساس، زندگی در شهر تکالیفی را برای شهروندان ایجاد می‌کند که شهروندان متناسب با تکالیفی که قانون برای آن‌ها در نظر گرفته است، برای دستیابی به زندگی ایده‌ آل، حق به شهر را برای خود متصور باشند. همچنین تحلیل شاخص‌های زیست‌پذیری با رویکرد حق ‌‌به‌ ‌‌شهر می‌تواند نقشی کلیدی در رفع بسیاری از معضلات شهری ایفا کند و رضایت شهروندان را به همراه‌‌ داشته‌ باشد؛ ازاین‌رو هدف این مطالعه واکاوی اثرات مولفه‌های حق به شهر در خام‌شهرهای (غرب) استان بود. نوع پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری اول در این پژوهش، شهروندان شهرهای بلده، کجور و پول بودند که مطابق با سرشماری سال 1395، جمعیت سه شهر 7240 نفر بود و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران، معادل 365 نفر محاسبه شد. جامعه آماری دوم در این پژوهش، متخصصان شهری در سه شهر بلده، کجور و پول بودند که حجم نمونه از میان آن‌ها با استفاده از تکنیک دلفی 25 نمونه در نظر گرفته شد. نتایج پژوهش حاضر با توجه به آزمون فریدمن و t تک‌نمونه ‌ای نشان داد، با توجه به سطح معناداری آزمون که کوچک‌تر از 0.05 (برابر 0.001) بود، در بعد اجتماعی-فرهنگی، شهر بلده با رتبه 2.14 بالاترین رتبه و در بعد اقتصادی، شهر کجور با رتبه 2.34 بالاترین رتبه را در میان خام‌شهرهای غرب استان مازندران داشتند. همچنین در بعد کالبدی-زیستی، با توجه به اینکه سطح معناداری آزمون بیشتر از 0.05 (برابر 0.302) بود، شهرهای کجور، بلده و پول رتبه متفاوت داشتند، اما ازآنجاکه این تفاوت معنادار نبود، دارای رتبه برابر بودند و بعد کالبدی-زیستی دارای بیشترین اهمیت بود. همچنین نتایج آزمون کروسکال والیس در زمینه مقایسه نظرات شهروندان و متخصصان در رابطه با ابعاد اجتماعی-فرهنگی، کالبدی-زیستی و اقتصادی تحقق حق به شهر مشخص کرد، وضعیت این ابعاد از نظر شهروندان و متخصصان یکسان بود که در این راستا پیشنهادهایی مطرح شد.

exploring the components of the right to the city in the west raw cities of mazandaran province, iran

the possibility of using equally of all the facilities of city is all residents’ significant demand. the main barrier to it, however, is human and environmental problems in cities. so, living in city imposes some duties on citizens. in addition to the duties and that law determines for all citizens, they assume the right to the city for achieving an ideal life. analyzing the livability indicators by taking the right to the city can solve many urban problems and make citizens satisfied. this study tried to analyze the impacts of different components of the right to the city in western cities of mazandaran province. the first statistical population of the descriptive-analytical study is consisted of citizens of baldeh, kajur and pool. according to the 2016 census, the cities have a population of 7240. the sample size was determined to be 365 people using cochran’s formula. the second statistical population of the practical study was urban experts of these cities. twenty five experts were selected according to delphi technique. the results of friedman test and one-sample t-test showed that according to the significance level of the test less than 0.05 (which is equal to 0.001), regarding the socio-cultural dimension baldeh with a rank of 2.14 is the highest, and regarding economy dimension, kajur with a rank of 2.34 have the highest rank among the west cities of mazandaran province. moreover, regarding the physical-biological dimension, considering that the significance level of the test is more than 0.05 (and the score of the dimension is 0.302), even though kajur, baldeh and pool have different ranks, because this difference is not significant, they have equal ranks. among the dimensions, the physical-biological dimension has the most importance. moreover, the results of the kruskal-wallis test on comparing the opinions of citizens and experts regarding the social-cultural, physical-biological, and economic dimensions of understanding the right to the city, showed that the status of the dimensions is the same from the citizens and experts’ perspective. some suggestions were then made in this regard.