تحلیل فضایی عملکرد دهیاری ها در توسعۀ اقتصاد روستایی بخش مرکزی شهرستان مشهد

دستیابی به توسعه در سکونتگاه های روستایی به عوامل متعددی وابسته است که از مهم ترین آن، مدیریت محلی کارآمد است. همچنین یکی از ابزارهای دستیابی به توسعۀ روستایی را ‏می‌توان تشکیل گروه های سازماندهی شده مانند دهیاری‌ها دانست. همچنین مدیریت روستایی (دهیاری ها) می تواند نقش بسیاری مهمی در اجرای فعالیت توسعۀ روستایی داشته باشد و همچنین سنجش عملکرد مدیران روستایی می تواند راه را برای بهبود معیشت روستاییان هموار کند؛ بر این اساس، تحقیق حاضر به بررسی عملکرد دهیاران در نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان مشهد پرداخته است. پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام تحقیق توصیفی-تحلیلی مبتنی بر پرسش نامۀ محقق ساخته بود. منطقه مطالعه‌شده 12 روستا از بخش مرکزی شهرستان مشهد بود و حجم نمونه براساس فرمول کوکران و با خطای پنج صدم، 367 خانوار تعیین شد. اطلاعات استخراج‌شده در دو نرم افزار spss و gis و تحلیل مدل waspas بررسی شد. یافته‌ها نشان داد، عملکرد دهیاران در شاخص های کاهش بیکاری و توسعۀ اشتغال و تشویق به سرمایه گذاری نامطلوب است و در شاخص تلاش به‌منظور افزایش درآمد ‏تقریبا عملکردی متوسط داشته اند. درمجموع، بررسی میانگین متغیر رونق اقتصادی نشان از وضعیت متوسط عملکرد دهیاران در رونق اقتصادی روستاهای خود دارد. همچنین نتایج مدل واس پاس نشان داد، دهیاران روستاهای فارمد، دوست آباد و امیرآباد عملکرد بهتری در مقایسه با سایر روستاها داشته اند. تحلیل فضایی عملکرد دهیاری ها در توسعۀ اقتصاد روستایی نشان داد، بین عملکرد دهیاران با شاخص هایی چون فاصله تا شهر مشهد (آماره پیرسون 0.902-)، میزان جمعیت (آماره پیرسون 0.646)، نرخ رشد (آماره پیرسون 0.656-)، سطح زیرکشت (آماره پیرسون 0.584)، جمعیت باسواد (آماره پیرسون 0.618) و تعداد شاغلان (آماره پیرسون 0.620) رابطه‌ای معنادار وجود دارد.

spatial analysis of the performance of village administrations in rural economy development in central district of mashhad

the development of rural settlements mostly depends on such someimportant factors likeeffective local management. moreover, rural development can be achieved through creating organized groups likevillage administrations. rural management (village administration) plays an important role in executing rural development activities and measuring the performance of rural managers paves the way of improving villagers’ livelihood.this research tried to explorethe village headmen’s performance in rural areas of centraldistrict of mashhad. the applied study used descriptive-analytical method and a researcher-made questionnaire. twelve villages of the central district of mashhad were studied. using cochran formula and considering an error of 5%, the size of the sample was determined to be 367 households. the collecteddatawere analyzed by spss and gis software and waspas. the results showed that the performance of the village headmen regarding unemployment reduction, employment development, and encouraging investment indicators is not good. regarding “the effort to increase income” their performance is normal. generally, their performance regarding economic growth variable of the villages ismoderate. moreover, the results of wasp model showed that the village headmen of farmad, doostabad, and amir abad villages performed better than the heads of other villages. the spatial analysis of village headmen’s performance regarding the development of rural economy showed that there is a significant relationship between the performance of village headmen with indicators such as the distance to mashhad (r= -0.902), population size (r= -0.646), growth rate (r= -0.656), cultivated area (r= 0.584), literate population (r= 0.618) and the number of employees (r= 0.620).