تحلیل عوامل موثر بر گسترش الگوی کشت پسته در بخش مرکزی شهرستان سبزوار

هدف کلی پژوهش حاضر بررسی و تحلیل عوامل تاثیرگذار بر گسترش کشت پسته بر پایه سه بُعد اقتصادی، محیطی و حمایت‌های دولتی است. پژوهش حاضر از نوع نظریکاربردی و از لحاظ روش شناسی، توصیفی-تحلیلی و شیوۀ گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی است. محدودۀ مورد مطالعه، بخش مرکزی شهرستان سبزوار بوده و واحد تحلیل 131 کشاورز پسته‌کار در شش روستای بخش است که پس از چند سال به مرحلۀ برداشت محصول رسیده است. ابزار اصلی برای سنجش عوامل توسعۀ کشت پسته، پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته می‌باشد، که برای روایی پرسش‌نامه از روایی محتوایی استفاده شد. جهت تعیین اعتبار عوامل موثر بر گسترش الگوی کشت پسته از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که مقدار آن 0.72 به دست آمد و جهت پردازش و تحلیل داده‌ها از نرم افزار spss بهره گرفته شد. پس از گرداوری داده ها و تبدیل متغیرها به شاخص های مورد استفاده در تحلیل عاملی، ماتریس مقدار همبستگی تشکیل شد و با استفاده از نرم افزار spss، عامل سازی به منظور تقلیل شاخص ها صورت پذیرفت و شاخص های مورد استفاده در 10 عامل خلاصه شد. نتایج نشان داد که عامل اصلی تبیین‌کننده، عامل اقتصادی با درصد واریانس 13.78 و کم اهمیت‌ترین آن عامل حمایت دولت با درصد واریانس 3.77 بوده است که با توجه به نتایج مشابه آزمون تی تک‌نمونه‌ای می‌توان گفت که سودآوری و انطباق کشت پسته با شرایط منطقه با کمترین حمایت دولتی منجر به گسترش سطح کشت این محصول گردیده است. جهت بررسی ارتباط بین دو متغیر تمایل به کشت پسته و تغییر الگوی کشت از آزمون رگرسیونی استفاده شد که مقدار این عدد 0.436 به‌دست آمد که نشان داد، تمایل به کشت پسته در بین کشاورزان در پی مسائلی همچون افزایش قیمت محصولات و ... سبب تشویق آن‌ها به تغییر الگوی کشت شده است.

Analysis of Effective Factors on the Development of Pistachio Cultivation Pattern in the Central District of Sabzevar County

The purpose of this study was to investigate and analyze factors affecting the development of pistachio cultivation based on three dimensions: economic, environmental and government support. The study is applied that used descriptiveanalytical method. The method of collecting data was library and field study. The study area is the central district of Sabzevar County and the sample includes 131 pistachio farmers is six villages. The main tool for assessing is a researchermade questionnaire. Content validity was used to validate the questionnaire. Cronbach’s alpha coefficient was used to determine the validity of factors affecting the development of pistachio cultivation pattern, the value of which was 0.72 and SPSS software was used for data processing and analysis. The correlation value matrix was formed after collecting data and converting variables into indicators used in factor analysis, and using SPSS software, factorization was performed to reduce the indicators and the indicators in 10 The agent was summarized. The results showed that the main explanatory factor was the economic factor with a percentage of variance of 13.78 and the least important factor was government support with a percentage of variance of 3.77. As a result, the profitability and adaptation of pistachio cultivation to the conditions of the region with the least government support has led to the expansion of cultivation of this crop. Regression test was used to investigate the relationship between the two variables of tendency to cultivate pistachios and changing the cultivation pattern. The results showed that the tendency to plant pistachios among farmers following the increase in crop prices has encouraged them to change the cultivation pattern.