اثر عوامل دورپیوندی و انتشار موج راسبی بر الگوهای جوی در بارش سیل‌آسای ایلام و پیش‌بینی‌پذیری آن با استفاده از مدل میان‎‌مقیاس wrf

در دورۀ آماری 2018-1987 بارش بی‌سابقه ای در اکتبر 2015 در بازۀ زمانی 72 ساعته به مقدار 320 میلی متر در ایلام ثبت شد. این بارش سنگین از دیدگاه دورپیوندی، شار فعالیت موج راسبی و همچنین از نظر همدیدی-دینامیکی مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی کمیت های هواشناختی از داده‌های بازتحلیل era5 با تفکیک افقی 25/. درجه استفاده شده است. برای تعیین پیش بینی پذیری بارش فوق، مدل wrf برای سه حوزه تودرتو با تفکیک‌ افقی به‌ترتیب 36، 12 و 4 کیلومتر اجرا و سپس مقادیر بارش شبیه‌سازی با دیدبانی مقایسه شدند. نتایج نشان می دهن که براساس شار فعالیت موج راسبی، فعالیت این سامانه از عرض های میانی تامین شده است. همچنین ترکیب دو سامانۀ کم‌فشار قوی سودان و مدیترانه، تاثیر توفان حاره ای چاپالا به عنوان عامل تزریق رطوبت مضاعف به منطقه، بندال ایجاد‌شده در سطوح میانی جو، پشتۀ شکل‌گرفته در عرض های جنوبی ایران و همچنین تاثیر رشته‌کوه زاگرس از عوامل تاثیرگذار بر این بارش سنگین است. نتایج بررسی دورپیوندی نشان داد که شاخۀ نزولی النینوی متوسط تا قوی مانع حرکت هستۀ همرفتی فاز 2 و قوی mjo به سمت شرق بوده است. هنگامی که mjo در فاز 2 قرار داشته، بر روی مناطق جنوبی ایران یک بندال و گسترش پشته در سطوح بالا رخ داده و هم‌زمان با فاز مثبت nao نیز یک واگرایی در سطوح بالا بر روی دریای مدیترانه (شکل‌گیری چرخند در شرق دریای مدیترانه) مشاهده شده است. بر طبق نتایج شبیه سازی مدل wrf، ضریب همبستگی 88% با سطح معنی‌داری 95% و درصد خطای 8% بین مقدار بارش شبیه‌سازی با دیدبانی نشان دهندۀ توانایی مدل در پیش‌بینی این بارش است.

The Effect of Teleconnection Factors and Rossby Wave Propagation on Atmospheric Patterns in Ilam Heavy Rainfall and its Predictability using WRF Model

In the 1987–2018 statistical period, unprecedented rainfall amounts of about 320mm in 72 hours were recorded at Ilam in October 2015. This heavy rainfall was studied from the perspective of teleconnection, the flux of the Rossby wave activity and synopticdynamical analysis. To investigate meteorological quantities, the ERA5 data with horizontal resolution of 0.25 degrees were used. To determine the predictability of the above precipitation, the WRF model was run for three nested domains with respectively 36, 12 and 4 km horizontal resolutions and then simulated rainfall values were compared with the observations. The results show that based on the flux of the Rossby wave activity, the system is received Rossbywave activity mainly from the middle latitudes. Moreover, the combination of the strong Sudanese and Mediterranean lowpressure systems, the impact of the Chappala tropical storm as a source of injecting moisture into the region, the blocking created in the middle troposphere, the ridge formed in the southern latitudes of Iran, and the impact of the Zagros Mountains are the main factors affecting this heavy rainfall event. The results of teleconnection study showed that the moderate to strong descending branch of the El Nino prevented the eastward movement of the phase 2 and strong MJO convection. The MJO phase 2 activity has extended and strengthened the ridge in the southern latitudes of Iran, leading to several days of system persistence and continuous rainfall in the study area. Further, the positive NAO phase has led to strong pressure gradients and cyclonic reinforcement in the eastern Mediterranean. The simulation results of WRF model also showed correlation coefficients of 88% with 95% significance level. The 8% error rate between simulation and observation precipitation showed the remarkable model’s ability to predict this rainfall.