ارزیابی توانمندی‌های ژئومورفوتوریستی میراث‌های‌ ژئومورفیک با رویکرد توسعۀ اقتصادی و پایداری محیط (مورد: چشمه‌های باداب سورت)

اهداف: رویکرد اصلی دانش ژئوتوریسم و ژئومورفوتوریسم رویکردی‌ است توسعه گرا، حفاظتی و علمی در ارزیابی توانمندی میراث‌های ژئومورفیک که امروزه با گسترش مطالعات خود زیرشاخه‌های متعددی از قبیل ژئودایورسیتی (تنوع)، ژئوکانسرویشن (حفاظت‌)، ژئواینترپرتیشن(تفسیر) و غیره را در این شاخه از علوم زمین و همسوگری آن با سیستم‌های گردشگری پدیدار ساخته است که هدف تمامی آن‌ها پایداری و توسعه ناحیه‌ای در عرصه‌های زیست محیطی، اقتصادی اجتماعی جامعۀ انسانی به ویژه جامعۀ بومی است. بر این اساس، هدف نوشتار حاضر را ارزیابی توانمندی‌های میراث زمین و در نهایت دستیابی به ارتقای علمی، توسعۀ ناحیه‌ای و حفاظت از میراث‌های ژئومورفیک در منطقه مورد مطالعه تشکیل می‌دهد. ;روش: از نظر روش شناسی نوشتار حاضر می‌کوشد به کمک مدلی تلفیقی از مدل‌های رایج ارزیابی توانمندی‌های ژئومورفوسایت‌ها و پیمایش های میدانی به بررسی جامعی از ادراک میراث زمین بپردازد. ساختار این مدل مبتنی بر معیارها و مولفه‌های تاثیرگذار (با امتیاز 10- 0) متناسب با رفتارشناسی چشمه‌های باداب‌سورت، قابلیت‌های این سایت را مبتنی بر سه موضوع کلان 1 دانش‌افزایی ژئومورفولوژی؛ 2 زیرساخت‌‎های گردشگری و 3 حفاظت میراث زمین مورد ارزیابی قرار گرفت تا بر اساس الگوی پیشنهادی بتوان به طور سازماندهی شده، در بهره برداری از این نوع میراث قدم برداشت.;یافته‌ها/ نتایج: یافته‌های حاصل از ارزیابی‎های میدانی، مطالعات دفتری، تحلیل نقشه وغیره از منطقه بیانگر استعداد بالای ابعاد علمی و دانش ژئومورفولوژی با کسب مجموع امتیاز51.5 (از حداکثر60) است. در مقابل زیرساخت‌های گردشگری با کسب مجموع امتیاز 25.5 (از حداکثر70) و موضوع حفاظت با کسب مجموع امتیاز 27.5 نمره (از حداکثر70) در حال حاضر مراحل ابتدایی خود را می‎گذراند. قابل ذکر است مجموع امتیازات از جمع بندی نمره‌های اخذشده در بازدید میدانی و دفتری از معیارهای طراحی شده بدست آمد.;نتیجه گیری: نتایج نهایی از ارزیابی صورت گرفته نمایان گر توانمندی های بالای علمی در کنار ضعف زیرساختی از نوع بهره برداری و حفاظتی است که عدم برنامه ریزی در منطقۀ مورد مطالعه در این عرصه را به نمایش می گذارد. این در حالی است که جامعۀ بومی به ویژه روستاها (از جمله روستای اروست مجاور باداب سورت) قادر است با بهره برداری سازمان یافته به کمک رویکردهای علمی، آگاهانه و احداث زیرساخت‌های گردشگری نه چندان پرهزینه (سرویس بهداشتی عمومی، خانه‌های دوم روستایی، تابلوهای راهنما، بروشور و غیره) توسعۀ پایدار روستاها و نواحی را به ویژه در زمینۀ اشتغال زایی و تثبیت جمعیت روستایی به ارمغان آورد.