پهنه‌بندی آمایشی جهت توسعۀ سکونتگاه‏های جدید براساس مدل فازی (مطالعۀ موردی: شمال شرق استان یزد)

اهداف: در مفهومی گسترده، آمایش زمینه را برای کاربری اراضی و توسعه درخلال مجموعه ای از کنترل های قانونی مهیا می کند. ژئومورفولوژی بر مکان‌گزینی، مورفولوژی و ساخت‌وسازهای مسکونی و جهات توسعه فیزیکی سکونتگاه ها، اثر می‌گذارد؛ بنابراین، هدف از این پژوهش، شناخت قابلیت ها و محدودیت های ژئومورفولوژیک منطقه برای ایجاد و توسعه سکونتگاه های انسانی در شمال شرق یزد است. ;روش: در این پژوهش، برای شناسایی مناطق مستعد توسعه و ایجاد سکونتگاه ها براساس واحدهای ژئومورفولوژیک، از پارامتر های شیب، جهت شیب، ارتفاع، زمین‏شناسی، خاک، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، فاصله از سکونتگاه و ژئومورفولوژی به‌عنوان عوامل موثر در آمایش استفاده شد. درنهایت، پس از استانداردسازی، تلفیق و پهنه بندی براساس مدل فازی و آمایش ژئومورفولوژیک، نقشه پهنه بندی آمایشی برای توسعه سکونتگاه ها به‌دست آمد.;یافته ها/ نتایج: نتایج نشان داد که حدود 74 درصد از مساحت منطقه موردمطالعه در طبقات بسیار نامناسب و نامناسب، حدود 85/8 درصد دارای شرایط متوسط و حدود 17 درصد در طبقات بسیار مناسب و مناسب قرارگرفته‌اند. بخش عمده‌ای از ناحیه توسط دشت‌های نسبتاً صاف و هموار با واحداهای ژئومورفولوژیک بیابانی و اقلیم فراخشک فراگرفته شده است. ;نتیجه گیری: دشت‌های معروف به دشت کویر و دشت طبس، با توجه به نتایج حاصل از نقشه پهنه بندی مناطق مستعد توسعه مسکونی، نقشه واحدهای ژئومورفولوژیک و نیز انطباق آن ها با نقاط مسکونی موجود، شرایط لازم را برای توسعه و ساخت سکونتگاه های جدید ندارند. درواقع، این مناطق به‌دلیل شرایط سخت زیستی، خاک و لیتولوژی نامناسب، خشکی زیاد، تپه های ماسه ای، اراضی رسی نمکی و غیره شرایط مناسبی برای توسعه مسکونی ندارند.