آیا جنبش مشروطه آغازی دارد؟ خوانشی فوکویی از جنبش مشروطه و نقش روشنفکران در آن

جنبش مشروطه از چه زمانی آغاز شد؟ آیا می‌توان یک آغازگاه برای جنبش مشروطه تعیین کرد؟ کدام یک از نیروهای اجتماعی فعال در بستر اجتماعی ایران جرقه این جنبش را زدند؟ این‌ها پرسش‌هایی است که در این مقاله به آن‌ها پرداخته می‌شود. در این راه، ضمن مرور مواضع متفاوت روایی، پیوست انگار، گسست انگار، و بسگانه انگار به مقوله تاریخ‌پژوهی و نقد دیدگاه‌های برگسون و برودل و گورویچ، با تکیه بر رویکرد تبارشناختی فوکو به جای آغاز جنبش مشروطه از آغاز«ها»ی جنبش مشروطه سخن خواهیم گفت. در نهایت، با تحلیل گفتمان انتقادی سرمقاله روزنامه وطن نشان خواهیم داد که یکی از آغازهای جنبش مشروطه همزمان است با پاگیری روشنفکران ارگانیک به عنوان نیروی اجتماعی نوپا در مقطع آستانه مشروطه. گرچه اگر شخصیت اصلی روایت تاریخ جنبش مشروطه را به جای روشنفکران، دیگر نیروهای اجتماعی قلمداد کنیم آغاز این جنبش به جای دیگری از تاریخ منتقل خواهد شد.