انسان‌زدایی در مناسبات پزشک و بیمار: بررسی تجربی و انطباق نظری

در این پژوهش علل ساختاری برخی عادت‌های پزشکان همچون نگاه‌نکردن و کالایی‌دیدن بیمار را با استفاده از نظریۀ زمینه‌ای چندگانه دنبال کردیم. داده‌های پایۀ پژوهش از مصاحبه با پزشکان، بیماران، دانشجویان پزشکی و متخصصان حوزۀ سلامت، برای رسیدن به دیدگاه‌های همه‌جانبه بدست آمده است. یافته‌های ما سه عامل اصلی را نشان می‌دهند: نخست اینکه ساختار قدرت در نظام درمان از طریق دو سازوکار ارتباطی-زبانی، یعنی سکوت ممتد و سخن‌گفتنِ مقطعی با زبان تخصصی، در رابطۀ پزشک با بیمار بروز یافته و به رسوبات فرهنگی و عادت‌وارۀ پزشکی بدل شده است. دومین عامل به سیاست‌گذاری‌های عرصۀ سلامت برمی‌گردد که در آن بارِ کاری پزشکان، در عمل کمترین زمان و انرژی ممکن برای تعامل را باقی می‌گذارد. در نهایت انکشاف منطق سرمایه در این حوزه، به عنوان عاملی شناخته شد که امکانات، تجهیزات و دانشِ درمانی را به نیرویی قدرتمند و مستقل در مقابل بیماران و نیروهای درمان بدل کرده است.

Dehumanization in physician-patient relationships: An empirical study and theoretical grounding

In this study, we followed the structural causes of some physicians’ habits such as not looking at the patient and seeing the patient as an object, using Multi Grounded Theory. To achieve holistic perspectives, the baseline data were obtained from interviews with physicians, patients, medical students, and health professionals. Our findings show three main factors: First, the power structure in the healthcare system through two mechanisms of communicationlanguage, namely, continuous silence and intermittent speaking in specialized language, emerged in the doctorpatient relationship and became cultural sediment and medical habit. The second factor relates to health policies, in which the workload of physicians, in practice, leaves the least possible time and energy for interaction. Eventually, the development of the logic of capital in this area was recognized as a factor that has turned medical facilities, equipment, and knowledge into a powerful and independent force against patients and the healthcare forces.