انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل به شوری plantago ovata در شرایط این‌ویترو

اسفرزه گیاهی است از خانواده بارهنگ (plantaginaceae) که گونه‌های مختلفی دارد. گیاه آن یکساله علفی و کوتاه است و بلندی آن به 40 – 10 سانتی‌متر می‌رسد.منشا اولیه آن هند و پاکستان می‌باشد و در فلور ایران پراکنش وسیعی دارد. هدف از این تحقیق، بررسی تحمل به شوری گونه plantago ovataبا بهره‌گیری از تکنیک کشت بافت و استفاده از تنوع سوماکلونال به‎منظور شناسایی و تولید ژنوتیپ‌های متحمل می‌‌باشد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 12 تیمار و 15 تکرار انجام شد. ریزنمونه‌های هیپوکوتیل بیشترین و ریشه کمترین میزان القاء کالوس را در شرایط نبود تنش شوری (شاهد) نشان دادند. در حضور تنش شوری درصد کالوس‌زایی هیپوکوتیل از کوتیلدون بیشتر بود. درصد باززایی کالوس حاصل از ریزنمونه هیپوکوتیل در تمامی غلظت‌های nacl از کالوس حاصل از ریزنمونه کوتیلدون بیشتر بود. افزایش غلظت nacl موجب کاهش درصد باززایی شد. ریشه کمترین و کوتیلدون بیشترین وزن تر و خشک را در غلظت‌های مختلف nacl داشت.همچنینافزایش غلظت nacl موجب افزایش میزان سدیم و کاهش میزان پتاسیم در کالوس‌ها شد. میزان کلسیم با افزایش غلظت nacl نوسان داشت. گیاهچه‌های باززایی شده در حضور غلظت‎های بالای nacl برای توسعه ریشه به محیط ریشه‌زایی (محیط کشت ms فاقد هورمون) منتقل شده و گیاهچه‌های با رشد مناسب به خاک منتقل شدند.

In vitro selection of Plantago ovata for NaCl tolerance

Plantago ovata is from "Plantaginaceae" family which has several species. It is an annual herbaceous plant. Its height reaches to 1040 cm. Its primary origin is India and Pakistan and it has wide distribution in Iranian flora. In order to evaluate responses of Plantago ovata to salinity an experiment was conducted using in vitro selection and tissue culture technique as well as somaclonal variation for identification and production of tolerant genotypes. The experiment was performed based on a completely randomized design with 12 treatments and 15 replications in each treatment. Hypocotyl and root explants showed the highest and the lowest callus induction respectively in nonsaline (control) condition. Regeneration percentage of hypocotyl calli at all NaCl concentrations was more than cotyledon calli. Increasing concentrations of NaCl led to reduce percentage of regeneration. Cotyledon and root explants showed the highest and the lowest dry and fresh weight at all concentrations of NaCl. Also increasing of NaCl concentrations led to increment of sodium and decrement of potassium ingredients of callus. Amount of calcium varied by increasing NaCl concentration. Rooting happened a week after transferring regenerated plants to rooting medium. Then suitable seedlings were transferred to soil.