بررسی اثرات همزیستی سینوریزوبیوم (sinorhizobium sp.) بر رشد و تولید عملکرد علوفه اسپرس زراعی (onobrichis vicifolia)

به‎منظور مطالعه تاثیر همزیستی سویه‎های سینوریزوبیوم sinorhizobium sp.) بر تثبیت ازت و رشد اسپرس زراعی onobrichis vicifolia) تعداد 6 سویه از مناطق اسپرس‎خیز کشور شامل اردبیل، شهرکرد، سمیرم، کرج، سقز، خرم‎آباد جمع‎آوری شد و بر روی بذر 4 اکوتیپ اسپرس با منشاء قزوین، کرمانشاه، الیگودرز و فریدون‎شهر تلقیح شدند. طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا سویه‌های سینوریزوبیوم استخراج و در محیط کشت yam تکثیر شدند. بذر اکوتیپ‌های اسپرس با سویه‎ها تلقیح شدند و در گلدان‌های پلاستیکی متوسط محتوی ماسه کوارتزیت استریل کشت شدند. اکوتیپ‌ها با محلول غذائی هوگلند بدون ازت آبیاری شدند. آزمایش به‎مدت 90 روز در گلخانه و محیط طبیعی ادامه یافت. پس از رشد کافی از صفات تعداد ساقه، طول ساقه، وزن خشک ساقه، طول ریشه، وزن خشک ریشه، وزن خشک گیاه ، اندازه گره یادداشت‌برداری به‎عمل آمد. نتایج نشان داد که اثر همزیستی سویه‌های سینوریزوبیوم بر روی کلیه صفات به‎جز طول ریشه معنی‌دار بود. ضمنا اثر اکوتیپ و اثر متقابل اکوتیپ با سویه‌های سینوریزوبیوم هم بر روی تمام صفات در سطح احتمال 1 درصد معنی‎دار بود. در مقایسه میانگین تیمارها، سویه خرم‎آباد در اکثر صفات از میانگین بیشتری برخوردار بود و سویه‌های البرز، اردبیل و بستان‎آباد در مرتبه بعدی قرار داشتند. در مقایسه میانگین اثرات متقابل بیشترین سازگاری بین یونجه اکوتیپ الیگودرز با سویه سینوریزوبیوم بستان‎آباد مشاهده شد.