تجزیه ارتباط صفات مورفولوژیک در کرچک (ricinus communis l.) با استفاده از نشانگرهای issr

کرچک (ricinus communis l.) یکی از قدیمی‎ترین گیاهان دارویی روغنی در جهان است. این گیاه به‎طور گسترده در قسمت‎های مختلف ایران پراکنده شده است. به‎منظور شناسایی نشانگرهای issr پیوسته با ژن‌های کنترل‎کننده 26 صفت مورفولوژیک در 12 جمعیت کرچک از تجزیه ارتباطی بر اساس اطلاعات حاصل از 16 ترکیب آغازگری issr استفاده شد. ارزیابی فنوتیپی جمعیت‎ها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه در سال 1391 انجام گرفت. نشانگر ubc-859 موثرترین نشانگر در بررسی تنوع جمعیت‌های کرچک در این تحقیق بود. بر اساس 116 مکان تکثیری توسط آغازگرهای issr، ژنوتیپ‎های مورد بررسی به 6 زیر جمعیت تقسیم شدند. با استفاده از مدل خطی مخلوط (mlm)، 26 مکان پیوسته با 17 صفت مورفولوژیک شناسایی شد. مقدار r2 در محدوده 4/12 (ubc857-5) تا 1/28 درصد (ubc844-2) متغیر بود. اکثر مکان‌ها به‎طور اختصاصی با یک صفت پیوسته بودند. مکان ubc812-8 با 8 صفت مورد مطالعه پیوسته بود. وجود نشانگرهای مشترک در میان برخی صفات بررسی شده می‌تواند ناشی از اثرات پلیوتروپی و یا پیوستگی نواحی ژنومی دخیل در کنترل این صفات باشد. شناسایی نشانگرهای مشترک اهمیت زیادی در به­نژادی گیاهان دارد، زیرا گزینش هم­زمان چند صفت از طریق انتخاب به‎کمک نشانگر (mas) را امکان­پذیر می­سازند.