مطالعه کاریوتیپی برخی جمعیت‎های مختلف گونه‎های از جنس آگروپایرون(Agropyron) موجود در بانک ژن منابع طبیعی

به منظور مطالعه کاریوتیپی و تعیین روابط خویشاوندی بین 16 جمعیت مختلف از جنس آگروپایرون، متعلق به 5 گونه agropyron deserterum، a. tauri، a. repens، a. pectiniforme و a. imbricatum (از گونهa. imbricatum 4 جمعیت و بقیه گونه‎ها هر کدام 3 جمعیت) از سلولهای مریستم ریشه‎چه استفاده شد. برای هر جمعیت چهار صفحه متافازی مناسب (4 تکرار) که در آنها مورفولوژی کروموزوم‎ها کاملا واضح بود انتخاب و عکس‌برداری شد. در نمونه‎های مورد بررسی عدد پایه کروموزومی (x) برابر با 7 بود و سطوح پلوئیدی، دیپلوئید، تتراپلوئید و هگزاپلوئید را نشان دادند. نتایج حاصل از تهیه کاریوتیپ استاندارد و اندازه‎گیری پارامترهای مختلف کروموزومی شامل طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند کروموزوم، طول بازوی کوتاه کروموزوم، نسبت بازوها، شاخص سانترومری، درصد شکل کلی کاریوتیپ، دامنه طول نسبی کروموزوم‎ها و شاخص تعیین عدم تقارن درون کروموزومی و بین کروموزومی، نشان داد که از لحاظ صفات مذکور در بین جمعیت‎های مختلف 5 گونه، تفاوت معنی‎داری در سطح احتمال 1% (برای صفت شکل کلی کاریوتیپ در سطح 5%) وجود داشت. اندازه متوسط طول کل کروموزوم‎ها در نمونه‎های مورد بررسی 5/10 میکرون بود. در تجزیه به مولفه‎های اصلی مشخص گردید که سه مولفه اول، دوم و سوم بیش از 90 درصد از کل تنوع حاکم را تعیین ‎کردند. بر اساس مولفه اول صفات طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند کروموزوم، نسبت بازوها، شاخص سانترومری، شکل کلی کاریوتیپ و شاخص تعیین عدم تقارن درون کروموزومی بیشترین نقش را داشتند. با برش دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه‌ایف جمعیت‌ها از نظر صفات کاریوتیپی به پنج گروه مجزا طبقه‎بندی شدند. کمترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت 15357 از گونه a. deserterum و جمعیت 11389 از گونه a. imbricatum، و بیشترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت 629 از گونه a. deserterum و جمعیت 327 از گونه a. tauri به‎دست آمد. در دندروگرام پراکنش جمعیت‎ها بر اساس دو مولفه اصلی اول کل جمعیت‎ها در پنج گروه قرار گرفتند که با نتایج گروه‎بندی تجزیه خوشه‌ای مطابقت داشت.