بررسی اثر پرتو گاما بر جوانهزنی گردهها و جنینزایی هاپلویید بکرزا در گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.)

هاپلوییدها و دابل‌هاپلوییدها می توانند به طور موثری سرعت برنامه های اصلاحی محصولات باغبانی را افزایش دهند. این پژوهش با هدف بکارگیری دانه های گرده پرتوتابی شده به وسیله اشعه گاما در تلاقی گلهای محمدی و القا جنین های هاپلویید بکرزا انجام شد. دو ژنوتیپ g32و g40 گل‌محمدی به عنوان والدین مادری و ژنوتیپ g22 و ترکیبی از 40 ژنوتیپ گل‌محمدی به عنوان والدین پدری مورد استفاده قرار گرفتند. غنچه های والدین پدری در مرحله مناسب جمع آوری و با اشعه گاما از منبع کبالت 60 در پنج سطح دز صفر، 250، 500، 800 و 1400 گری پرتوتابی شدند. گلهای ماده که یک روز قبل از گرده افشانی اخته شده بودند با استفاده از گرده غنچه‌های پرتوتابی شده گرده افشانی شدند. هیپهای (میوهها) تلاقی یافته از درختچه های والدین مادری در دو زمان 16 و 19 روز پس از گرده افشانی برداشت شدند. به منظور تعیین محیط کشت مناسب برای رشد جنینهای نابالغ حاصل از نجات جنین گل‌محمدی از سه ترکیب محیط کشت ms استفاده شد. برای غلبه بر دوره خواب، نیمی از جنینها به مدت 2 ماه در دمای 4-1 درجه سانتیگراد قرار داده شدند. درصد تشکیل میوه و تعداد بذر در هر میوه به شدت دز اشعه و نوع والد مادری و والد گرده دهنده بستگی داشت. البته ترکیب محیط کشت vit + ½ms در مقایسه با دو ترکیب مورد استفاده دیگر برای رشد جنینها موثرتر تشخیص داده شد. بنابراین وجود تیمار سرمادهی برای غلبه بر خواب جنینها ضروری بود. با توجه به نتایج حاصل از بررسیهای مورفولوژیک، به‌ویژه تعداد کلروپلاست سلولهای روزنه، تیمار 250 ؟ بیشترین میزان تولید گیاهان هاپلویید را داشت.