بررسی اثر غلظت‌های مختلف تنظیم کننده‌های رشد گیاهی در ریزازدیادی درخت تا (Celtis caucasica Willd.)

گونه celtis caucasica willd یکی از درختان بومی جنس celtis در ایران است. با توجه به اینکه درخت تا، گونه‌ای مقاوم به خشکی بوده و برخلاف جنس‌های دیگر خانواده نارون به بیماری مرگ نارون مقاوم است، بنابراین حفظ و تکثیر پایه‌های برتر آن به طریق غیرجنسی برای تولید در مقیاس انبوه برای جنگلکاری در مناطق خشک و انجام مطالعات بعدی حایز اهمیت است. در این تحقیق تکثیر غیرجنسی گونه مورد نظر به روش ریزازدیادی مرسوم با استفاده از کشت مریستم مورد بررسی قرار گرفت. بهترین تیمار سترون‌سازی کلرید جیوه 1/0 درصد به مدت 1 دقیقه برای جوانه‌های نهال حاصل از ریشه جوش ژنوتیپ بالغ در فصل زمستان و به مدت 5 تا 7 دقیقه برای پایه بالغ در فصل پاییز بود. در بررسی صفات شاخه‌زایی در تمامی موارد میان تیمارهای اعمال شده تفاوت آماری معنی‌داری مشاهده شد که در این میان تیمار شاخه‌زایی محیط کشت dkwحاوی 5/0 میلی‌گرم در لیتر bapو 5/0 میلی‌گرم در لیتر 2ip برای استقرار و شاخه‌زایی مناسب است. پیش‌تیمار ریشه‌زایی در محیط کشت پایه بدون هورمون به مدت دو هفته و بعد ریشه‌زایی در محیط کشت dkw با دو تیمار هورمونی اکسین 5/0 میلی‌گرم در لیتر iba و 5/0 میلی‌گرم در لیتر naa به صورت مجزا و تلفیقی انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار 5/0 میلی‌گرم در لیتر naa با دارا بودن بیشترین میزان رشد طولی ریشه، مناسب‌ترین ترکیب برای ریشه‌زایی است. به‌طوری‌که گیاهچه‌های ریشه‌دار شده توسط 5/0 میلی‌گرم در لیتر iba از بالاترین میزان سازگاری در حد 99 درصد برخوردار بودند.