ارزیابی میزان تحمل پذیری ده جمعیت مختلف اسپرس به‎‏ بیماری سفیدک پودری در شرایط اقلیمی ‏کرج

سابقه و هدف:بیماری سفیدک پودری یا سطحی اسپرس (‏onobrychis viciaefolia scop‏) یکی از مهمترین بیماری‌های این محصول است که بیشتر در چین‌های آخر شیوع پیدا می‌کند. این بیماری در صورتی که به‌طور وسیعی روی محصول گسترش یابد موجب نکروز شدن و ریزش برگ‌ها و  کاهش عملکرد محصول می‌گردد. از سویی به دلیل اینکه تحقیقات محدودی در داخل کشور در این زمینه وجود دارد، انجام پژوهشی به منظور شناسایی جمعیت‌های متحمل به بیماری که در عین حال از خصوصیات زراعی مطلوبی نیز برخوردار باشند ضروری به نظر می‌رسید که در این تحقیق بررسی شده است.مواد و روش‌ها: به منظور بررسی واکنش جمعیت‌های مختلف اسپرسonobrychis viciaefolia) ‏( به بیماری سفیدک پودری آزمونی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار با 10 تیمار شامل دو جمعیت‌ بهبود یافته و هشت اکوتیپ‌ جمع‌آوری شده از رویشگاه و شناسایی شده اسپرس زراعی از مناطق مختلف ایران به مدت دو سال در منطقه کرج اجرا گردید. ارزیابی بیماری سفیدک پودری در شرایط طبیعی در تابستان هر دو سال در چین چهارم انجام گردید. ارزیابی آلودگی در تیمارها در مزرعه با ثبت صفاتی مانند درصد آلودگی و شدت بیماری انجام شد. همچنین یک آزمون گلخانه‌ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بر روی تیمارها انجام و برای هر جمعیت در هر تکرار حداقل پنج بوته در نظر گرفته شد. زادمایه با ایجاد سوسپانسیون اسپوری به غلظت 10^6 کنیدیوم در میلی‌لیتر تهیه شده و بر روی گیاهچه‎های اسپرس مربوط به جمعیت‌های مختلف در مرحله چهار تا پنج هفتگی که دارای هشت تا ده برگچه بودند در گلخانه‌ای با شرایط دمای 23 تا 29 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی حدود 75 درصد اسپور‌پاشی شدند. ارزیابی واکنش جمعیت‌ها به بیماری دو هفته پس از مایه‌زنی انجام و میزان درصد آلودگی هر جمعیت ثبت شد. ارزیابی در گلخانه و مقیاس نمره‌دهی مشابه ارزیابی در مزرعه براساس یک مقیاس نمره‌دهی یک تا چهار مبتنی بر درصد شدت بیماری تیمار‌ها انجام شد. همچنین عملکرد ماده خشک علوفه برای جمعیت‌ها در کل چهار چین‌ محاسبه گردید. نتایج: به استناد داده‌های تجزیه واریانس آزمون مزرعه‌ای در کرج، طی دو سال جمعیت‌های یادشده، هم از لحاظ شدت بیماری و هم درصد آلودگی اختلاف معنی‌داری در سطح 1%= α نشان دادند. در آزمون‌های گلخانه‌ای نیز کلیه جمعیت‌ها از نظر شدت بیماری و درصد آلودگی اختلاف معنی‌داری در سطح 1%= α نشان دادند. بررسی نتایج مربوط به صفت درصد آلودگی جمعیت‌ها در دو سال نشان داد که درمجموع آزمون‌های مزرعه‌ای در بین کلیه جمعیت‌ها، جمعیت شماره 2 در سال‌های اول و دوم تحقیق به ترتیب با 33 و 30 درصد، کمترین آلودگی را به بیماری در مزرعه نشان داده است. در آزمون گلخانه‌ای نیز همین جمعیت با 47 و 60 درصد کمترین میزان آلودگی را بین جمعیت‌ها دارا بود. همچنین بررسی نتایج مربوط به صفت شدت بیماری جمعیت‌ها در دو سال نیز نشان داد که جمعیت شماره 2 به ترتیب با 18 و 10 درصد در سال‌های اول و دوم، متحمل‌‌ترین جمعیت اسپرس به بیماری در کرج شناخته شد و سایر جمعیت‌ها نسبت به بیماری حساس برآورد شدند. در آزمون‌های گلخانه‌ای نیز جمعیت شماره 2 با 23 و 22 درصد شدت بیماری به ترتیب در سال‌های اول و دوم متحمل‌ترین جمعیت شناخته شد و سایر جمعیت‌ها واکنش نیمه‌حساس تا حساس به بیماری نشان دادند.نتیجه‌گیری:در مجموع با مقایسه میانگین داده‌ها در آزمون‌های مزرعه‌ای و گلخانه‌ای طی دو سال می‌توان نتیجه گرفت که جمعیت شماره 2 با میانگین شدت بیماری 14 درصد و میانگین عملکرد ماده خشک علوفه 14.68 تن در هکتار در سال، به عنوان رقمی متحمل به بیماری با عملکرد ماده خشک علوفه مناسب شناخته شد. اگرچه این رقم مقاومت کامل به بیماری سفیدک سطحی ندارد ولی چون شدت بیماری آن در همه آزمون‌ها کمتر از 25 درصد بوده به عنوان رقم نیمه‌مقاوم معرفی شد.

evaluation of the tolerance of ten different sainfoin populations to powdery mildew ‎disease in the climatic conditions of karaj, iran

background and objectives powdery mildew of sainfoin (onobrychis viciaefolia scop) is one of the most important diseases of this crop, which primarily spreads in the last cuts and causes loss. if this disease spreads widely on plants, it will cause the loss of leaves and, as a result, reduce the crop’s forage yield. on the other hand, because there is little research in this field in the country, it was necessary to conduct research to identify the superior populations that are tolerant to the disease and have desirable agronomic traits, which was the goal of this study.methodologyfor investigating the reaction of different populations of sainfoin (onobrychis viciaefolia) to powdery mildew, an experiment was conducted using a randomized complete block design in three replications in karaj, iran, with ten treatments including two improved populations and eight ecotypes of cultivated sainfoin collected from its habitat and identified from different regions of the country. evaluation of powdery mildew disease was done in natural conditions in the last cut of plants in the summer of 2021. disease evaluation of treatments in the field was done by recording traits such as disease incidence and severity. also, a greenhouse experiment was conducted on the same populations using a completely randomized design with four replications of the treatments, and at least five plants were considered for each ecotype in each replication. the inoculum was prepared by creating a spore suspension with a concentration of 106 spores per ml and sprayed on sainfoin seedlings of different ecotypes at the four to five-week stage that had eight to ten leaves in a greenhouse with a temperature of 23 to 29°c and relative humidity of about 75%. the reaction of ecotypes to the disease was evaluated two weeks after inoculation, and the infection percentage of each population was recorded. the evaluation in the greenhouse and the scoring scale similar to the field evaluation was conducted following a scoring scale of one to four based on the treatments’ disease severity percentage. also, the dry matter (dm) yield of populations for four cuts was calculated.   resultsbased on the variance analysis data of the field trial in karaj over two years, it was concluded that there was a significant difference for both disease severity and disease incidence at α=1% level. also, there was a significant difference in disease severity and incidence at α=1% level among all populations in greenhouse trials. the results related to the disease incidence of the populations in both years showed that in the field trials among all the populations in the first and second years of the research, population number 2 had the minor disease incidence in the field, with values of 33 and 30 percentages, respectively. in the greenhouse test, the same population with values of 47 and 60 percent, respectively, had the lowest di rate among the populations. also, the results related to the disease severity (ds) of the populations in two years showed that population number 2 was known to be the most tolerant to the disease, with values of 18 and 10 percent in the first and second years, respectively, and other populations were considered as susceptible to the disease. in greenhouse trials, population number 2 was recognized as the most tolerant population, with 23% and 22% disease severity in the first and second years, respectively, and other populations showed a semi-susceptible to susceptible reaction to the disease.conclusionin total, by comparing the average data in field and greenhouse tests over two years, it was concluded that population number 2, with an average disease severity of 14% and an average dry matter yield of 14.68 tons per hectare, was known as a disease-tolerant population coupled with desirable dry matter yield. although this population was not completely resistant to powdery mildew, it was introduced as a semi-resistant variety (mr) to the disease, as its disease severity was less than 25% in all experiments.