پاسخ جنسیتی نهال‌های صنوبر تبریزی (populus nigra l.) به تنش کم‌آبی

صنوبر تبریزی (populus nigra l.) یکی از گونه های خزان کننده دوپایه است که در سطح وسیعی برای جنگل کاری و زراعت چوب در مناطق مختلف کشور کاشته می شود اما در مورد پاسخ های جنسیتی آن به کم آبی اطلاعاتی کمی وجود دارد. در مطالعه حاضر از آن به عنوان یک گونه مدل، در برابر تنش کم آبی استفاده گردید و پاسخهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی یک کلون نر (62.127) و یک کلون ماده (62.154)  صنوبر مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار سطح آبیاری (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و دو جنس نر و ماده به مدت 120 روز در آزمایش گلدانی  انجام شد. نتایج نشان داد که خشکی و جنس پایه اثر معنی دار بر اغلب متغیرهای مورد بررسی داشتند. اثر متقابل خشکی × جنس پایه فقط بر رویش ارتفاعی، زیتوده کل، هدایت روزنه ای و تعرق معنی دار بود. در همه سطوح مختلف آبیاری، پایه های نر نسبت به پایه های ماده در اغلب صفات اندازه گیری شده از میانگین بیشتری برخوردار بودند. از این تحقیق همچنین نتیجه گیری شد، که در کلون های صنوبر تبریزی مطالعه شده، افراد نر نسبت به افراد ماده از حساسیت کمتری در مقابل تنش کم آبی برخوردارند.

sexual response of black poplar seedlings to water deficit stress

black poplar (populus nigra l.) is one of the dioecious species that is planted in a large area for forestry and wood production in different regions of iran, but there is less information about its sexual response to water scarcity. in the present study, this plant was used as a model species against water deficit stress, and some morphological and physiological responses of a male clone (62/127) and a female clone (62/154) of black poplar were investigated. a factorial experiment was conducted based on completely random design with four replications. there were four irrigation levels (100, 75, 50, and 25% of field capacity) and two gender or sexes (male and female). seedlings were irrigated for 120 days in a pot experiment. the results showed that the effect of drought and gender (sex) was significant on many of investigated traits. the sex × irrigation regime interaction effect was significant for height growth, total biomass, stomatal conductance, and transpiration. in all the drought treatments, males plants had higher values of many traits than that for females. it was concluded that that, in the studied black poplar clones, males black poplar were less sensitive to water deficit stress than that for females.