عملکرد علوفه و پایداری جمعیت‌های اصلاح‌شده و بومی یونجه(medicago sativa l.)

معرفی و استفاده از ارقام پرمحصول و با کیفیت از اهداف بسیار مهم در تحقیقات و زراعت یونجه در کشور می‌باشد. بدین منظور آزمایشی با استفاده از 32 ژنوتیپ، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال 1391 و 1392 در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج به اجرا درآمد. در سال اول آزمایش، دو چین و در سال دوم آزمایش، چهار چین (در مجموع شش چین) برداشت و یادداشت‌برداری شدند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد علوفه تر و خشک، ارتفاع در زمان برداشت و تعداد ساقه در مترمربع بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بر اساس طرح کرت های خردشده در زمان، اختلاف معنی‌داری بین میانگین چین‌ها، ژنوتیپ‌ها و اثر متقابل ژنوتیپ در چین نشان داد. مقایسه میانگین چین‌ها نشان داد که چین دوم در هر دو سال، دارای بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک بود. ژنوتیپ‌های d203 ، d210 ، d207 و d206 به ترتیب با 3.34، 3.34، 3.33 و3.31 تن در هکتار بیشترین و ژنوتیپ ranger با 2.21 تن در هکتار در چین کمترین میانگین عملکرد علوفه خشک را دارا بودند. ژنوتیپ‌های d207، d206، d203، d210 و laklak به ترتیب دارای پایین‌ترین مقادیر آماره پایداری برتری و ژنوتیپ های d206، galebani، d205، d207، laklak وd201 دارای کمترین مقادیر واریانس پایداری شوکلا بودند. با توجه به نتایج حاصله به‌ویژه میانگین عملکرد علوفه خشک و پایداری ژنوتیپ ها در چین‌های مختلف، ژنوتیپ‌های d206، d207 و laklak به عنوان ژنوتیپ های پایدار با عملکرد بالا انتخاب شدند.

forage yield and stability of improved and local populations of alfalfa (medicago sativa l.)

the improvement and use of high quality and productive cultivars are priority goals in alfalfa (medicago sativa l.) farming and research in the country. this study was conducted using 32 alfalfa genotypes in a rcb design with three replications during 2012 and 2013 at seed and plant research institute (spii), karaj, iran. in the first year of the experiment, two cuts and in the second year, four cuts (six cuts in total) were taken and recorded. the studied traits included fresh and dry forage yield, plant height at harvest time and stem number per square meter. the anova results based on the split plot design in time showed a significant difference among cuts, genotypes, and genotype by cutting interaction. mean comparisons of the cuts revealed that the second cut had the highest fresh and dry forage yield in both years. the genotypes of d203, d210, d207, d206 with average values of 3.34, 3.34, 3.33, and 3.31 (t ha-1 per cut), and ranger with 2.21(t ha-1 per cut) had the highest and lowest means of forage dry yield, respectively. d207, d206, d203, d210 and laklak genotypes had the lowest superiority index and d206, galebani, d205, d207, laklak, and d201 genotypes had the lowest shukla’s stability variance, respectively. according to the obtained results of dry forage yield and the stability indices, the genotypes d206, d207 and laklak were selected as the most stable and productive genotypes.