برآورد پارامترهای ژنتیکی گونه سیاه‌تاغ با استفاده از روش reml و مدل تکرارپذیر

این تحقیق با هدف برآورد پارامترهای ژنتیکی گونه سیاه‌تاغ (haloxylon ammodendron)، مستقر در باغ بذر استان یزد، با استفاده از روش reml و مدل تکرارپذیر انجام شد. برای این منظور از میان توده های سیاه‌تاغ موجود در استان یزد، تعدادی پایه دارای ظاهر مناسب، کیفیت مطلوب، توازن نسبی بین تاج و تنه، مقاوم به آفات و بیماری ها و دارای بذرهای با قوه نامیه بالا انتخاب و پس از تبدیل به نهال، با حفظ شجره به عرصه منتقل و بر اساس طرح آزمایشی کاملا تصادفی با تکرارهای نامساوی 6 تا 20 نهال از هر ژنوتیپ روی ردیف هایی با فواصل 6 متر کاشته شدند و مورد مراقبت قرار گرفتند.ثبت مستمر صفات نها ل ها برای ارزیابی ژنتیکی ژنوتیپ ها، در طول سا ل های اجرای طرح و در چند نوبت انجام شد. صفات مورد مطالعه به طور عمده صفات رویشی از قبیل ارتفاع، گسترش تاج، قطر تنه، تعداد شاخه های فرعی و شادابی بود. داده ها با استفاده از روش reml و دو مدل مختلف تکرارپذیر و غیرتکرارپذیر و روش تجزیه واریانس تجزیه ‌وتحلیل شد. نتایج بر اساس هر دو روش و هر دو مدل نشان داد که بیشترین وراثت پذیری به صفت ارتفاع مربوط است. اما میزان این برآوردها متفاوت بود، به‌طوری که همبستگی های ژنتیکی و وراثت پذیری های محاسبه شده در مدل تکرارپذیر نسبت به مدل غیرتکرارپذیر کاهش چشمگیری داشت. تکرارپذیری بر اساس همبستگی داخل گروهی بین دو متغیر مستقل بر روی افراد و به‌صورت نسبت تفاوت بین افراد به تفاوت فنوتیپی موجود محاسبه شد. براساس نتایج، میزان تکرارپذیری بیشتر صفات بالا برآورد شد. این نتیجه اصلاح نژادگران را قادر می‌سازد تا در مورد نگهداری پایه ها در باغ بذر در سال های ابتدایی رکوردگیری تصمیم گیری کنند. در نهایت می توان جمع بندی نمود که مدل تکرارپذیر سبب تعدیل وراثت پذیری کلیه صفات شده که با واقعیت و ماهیت کمی صفات مورد مطالعه و اثرپذیری غیرقابل انکار آنها از محیط، تطابق بیشتری دارد.

Estimation of Genetic Parameters of Haloxylon ammodendron by REML Method and Repeatability Model

This study aimed to estimate the genetic parameters of Haloxylon ammodendron located in the seed orchard of Yazd province, Iran, using REML method and repeatability model. For this purpose, among the stands of black saxaul in Yazd province, several rootstocks with suitable appearance, desirable quality, the relative balance between crown and trunk, resistance to pests and diseases selected and their seeds were sown in nursery, and the seedling were planted in the field based on a completely randomized design with unequal replications, 6 to 20 seedlings. The genotypes of each rootstock were planted on rows at 6m intervals. Data collected and genetic parameters estimated for seedling traits as tree height, canopy expansion, trunk diameter, number of subbranches, and freshness. Data were analyzed of variance using REML method, two different repeatability, and nonrepeatability models. The results based on both models showed that the highest heritability was related to tree height. But these estimates between two methods were different so that, the genetic correlations and heritability values in the repeatability model were significantly lower than that for nonrepeatability model. Repeatability was estimated based on the intragroup correlation between two independent variables on individuals and expressed as the ratio of differences between individuals to the existing phenotypic differences. Based on the results, the repeatability of the most traits was high. This result enables breeders to make good decisions about keeping rootstocks in the seed orchard during the growth stage in the early years. Finally, it was concluded that the repeatability model, could estimate moderate heritability for all of traits, which is more in line with the reality and quantitative nature of the studied traits and they could be mare affected by the environment factors.