تاثیر خشکی برتنوع گونه راش شرقی با استفاده ازنشانگر مولکولی ریزماهواره و ایزوآنزیم پراکسیداز

راش شرقی یکی از مهمترین گونه های پهن برگ جنگل های هیرکانی بوده و قابلیت سازگاری فنوتیپی و ژنتیکی این گونه به تغییرات اقلیمی اهمیت بسیاری دارد. تعیین کمیّت و ارزیابی تنوع ژنتیکی بین و درون جمعیت های گونه راش این امکان را فراهم می کند تا تنوع جمعیت ها به بهترین نحو حفظ و نگهداری شود. این پژوهش روی درختان بالغ چهار جمعیت (منطقه) مختلف از این گونه در دو گرادیان شاخص خشکی از غرب به شرق و ارتفاع پایین بند به بالابند در جنگل های هیرکانی (جنگل شفارود گیلان، جنگل خیرودکنار پایین بند و بالابند مازندران و جنگل شصت‌کلاته گلستان) انجام شد. بررسی تنوع ژنتیکی و اکوتیپی در جمعیت‌های مادری به کمک هفت نشانگر ریزماهواره و یک نشانگر بیوشیمیایی انجام گردید. نتایج حکایت از تنوع بالا در تمام جمعیت ها به ویژه جمعیت شصت کلاته گلستان داشت. نتایج آنالیز واریانس مولکولی با نشانگر ریزماهواره ssr نشان داد که 77 درصد از کل تنوع مربوط به درون جمعیت ها و 23 درصد مربوط به بین جمعیت ها بود. نتایج این تحقیق نشان داد که وجود تنوع ژنتیکی بیشتر در درون جمعیت های راش جنگل های هیرکانی حکایت از پایه ژنتیکی قوی آنها برای سازگاری با شرایط محیطی داشته و ممکن است سازگاری کوتاه‌مدت به تغییرات اقلیمی را تسهیل نماید. از سوی دیگر وجود تنوع ژنتیکی بالاتر در منطقه شصت‌کلاته نسبت به سایر مناطق، نشان دهنده وجود نیروهای تکاملی قوی تر برای سازگاری درختان با شرایط محیطی منطقه است. همچنین جریان ژنی بیشتر در جمعیت‌های دگرگشن راش شرقی باعث تمایز ژنتیکی کم بین جمعیت ها در گرادیان شاخص خشکی جنگل های هیرکانی شده است.

Drought effect on the diversity of Fagus orientalis L. populations using microsatellite molecular markers and peroxidase isoenzyme

Fagus orientalis is one of the most important broadleaf species in Hyrcanian forests. The phenotypic and genetic adaptation potential of this species to climate change is very important. Quantifying and evaluating genetic diversity between and within oriental beech populations makes it possible to best preserve the diversity of populations. This study was conducted on mature trees of four different populations (regions) of this species in two drought index gradients from West to East and lowland to highland in Hyrcanian forests (Shafarood forest of Gilan, Khairudkenar forest of lowland and highland of Mazandaran and Shast Kalateh forest of Golestan). Genetic diversity was studied in native populations using seven microsatellite markers and one biochemical marker. The results showed high diversity in all populations, especially in the population of Shast Kalateh, Golestan. The results of molecular analysis of variance with SSR microsatellite marker showed that 77% of the total diversity was within populations and 23% was among the populations. The results of this study showed that the presence of more genetic diversity within the beech populations of Hyrcanian forests indicates their strong genetic basis for adaptation to environmental conditions and may facilitate shortterm adaptation to climate changes. On the other hand, the presence of higher genetic diversity in Shast Kalateh than in other regions indicates stronger evolutionary forces for adapting trees to environmental conditions. Additionally, higher gene flow among allogamous populations of oriental beech has led to low genetic differentiation between populations in the drought index gradient of Hyrcanian forests.