ارزیابی تحمل به تنش شوری برخی اکوتیپ‌های رازیانه در شرایط گلخانه‌ای با استفاده از gt biplot و gge biplot

به دلیل توسعه و افزایش زمین ها ی شور و کاهش زمین‌های کشاورزی مطلوب برای کاشت، شناسایی گیاهان دارویی مقاوم به شوری اهمیت زیادی دارد. به همین منظور آزمایشی برای شناسایی اکوتیپ‌های پایدار رازیانه در سه سطح تنش شوری طی سال‌های 94-1393 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام گردید. آزمایش به‎صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با دو فاکتور a (اکوتیپ‌های سردشت، سقز، کرمان، تبریز، سبزوار، روم، خوسف، بجنورد، مشهد و شبستر) و فاکتور b (سه سطح شوری سه، شش و نه دسی‎زیمنس ‎بر متر از نمک nacl) با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که در تنش سه 72 درصد، در تنش شش 69.1 درصد، در تنش نه 65.2 درصد و در تمام سطوح تنش 65.2 درصد از کل تنوع موجود در داده‌ها با نمودار بای‌پلات ژنوتیپ×صفت توجیه شد. بیشترین تنوع توجیه شده با نمودار چند ضلعی ژنوتیپ×صفت در تنش سه ناشی از آسکوربات پراکسیداز، کلروفیل a و کلروفیل کل، در تنش شش ناشی از سوپراکسیددیسموتاز، در تنش نه ناشی از کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b و سوپراکسید دیسموتاز و در تمام سطوح تنش شوری ناشی از کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b و سوپراکسید ‌دیسموتاز بود. در تمام سطوح تنش اکوتیپ تبریز در محتوای کاتالاز، پرولین و مالون‎دی‎آلدئید، اکوتیپ مشهد در پارامترهای کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و آسکوربات پراکسیداز و اکوتیپ روم نیز از نظر میزان سوپراکسیددیسموتاز نسبت به سایرین برتر بود. بر اساس کلیه صفات و در همه محیط‏ها اکوتیپ مشهد نسبت به سایر اکوتیپ‌ها بهتر و پایدارتر بود.

Evaluation of salinity stress tolerance of some fennel ecotypes in greenhouse conditions using GTBiplot and GGEBiplot

Because of increasing saline lands and decline the desirable agricultural lands for cultivation, the identification of saltresistant medicinal plants is in high priority. For this purpose, an experiment was conducted to identify sustainable ecotypes of fennel at three levels of salinity stress in the greenhouse of the Faculty of Agriculture, University of Birjand, Iran, during the years 201415. The experiment was performed as factorial based on a randomized complete block design with two factors. A) 10 ecotypes as:Sardasht, Saghez, Kerman, Tabriz, Sabzevar, Rum, Khousf, Bojnord, Mashhad and Shabesta and B) three salinity levels: 3,6 and 9 ds/m of Nacl with three replications. The results showed that, the salinity levels of 3, 6, 9 ds/m explained 72.0, 69.1 and 65.2% of the total variation using GT (Genotype × Trait) Biplot, respectively. Similarly, for total of salinity stress GTBiplot explained 65.2% of total variation. Using polygonal diagram of genotype × trait, in stress 3 ds/m, the highest variation explained by ascorbate peroxidase, chlorophyll a and total chlorophyll, in stress 6 ds/m explained by superoxide dismutase, in stress 9 ds/m explained by chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll and superoxide dismutase and in the total salinity stress levels explained by chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll and superoxide dismutase, respectively. For all of stress levels, Tabriz ecotype for catalase, proline and malondialdehyde content, Mashhad ecotype for chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll and ascorbate peroxidase and Rum ecotype for superoxide dismutase were superior to other ecotypes, respectively. Based on all traits and in all environments, Mashhad ecotype was better and more stable than other ecotypes.