اثر عوامل مختلف بر رویان زایی بدنی گیاه استویا (stevia rebaudiana bertoni)

 گیاه استویا (stevia rebaudiana bertoni) به علت محتوای بالای شیرین کننده های طبیعی قابل استحصال دارای ارزش فوق‌العاده بالایی است.با توجه به اهمیت گیاه از نظر صنعتی و به‌ویژه دارویی، این پژوهش به منظور بهینه سازی جنین زایی بدنی گیاه انجام شد. تولید و القای کالوس رویان زا با استفاده از ترکیبات مختلف تنظیم‌کننده های رشدی شامل بنزیل آدنین (ba)، نفتالین استیک اسید (naa) و 2 و 4دی کلروفنوکسی استیک اسید (2,4d) در ریزنمونه های برگ و جوانه گیاه در محیط کشت ms به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در پنج تکرار بررسی شد. بیشترین میزان کالوس زایی در محیط کشت حاوی 0.01 میلی گرم بر لیتر ba + 0.5 میلی گرم بر لیتر 2,4d و بیشترین میزان رویان زایی در تیمار 0.01 میلی‌گرم بر لیتر ba +1 میلی گرم بر لیتر 2,4d حاصل شد. همچنین اثر کازئین هیدرولیزات در پنج سطح (0، 50، 100، 150 و 200 میلی گرم بر لیتر) و شیره نارگیل در دو سطح (صفر و 55 میلی لیتر) بر رویان زایی گیاه استویا توسط دو ریزنمونه برگ و جوانه در آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تکرار بررسی شد. در غلظت های صفر و 50 میلی گرم بر لیتر کازئین هیدرولیزات به ترتیب بیشترین (20.2 درصد) و کمترین (7.84 درصد) رویان زایی حاصل شد. بیشترین درصد رویان زایی (78.82 درصد) در محیط کشت ms بدون شیره نارگیل توسط ریزنمونه های جوانه و کمترین درصد رویان‌زایی با 25.09 درصد توسط ریزنمونه های برگ به‌دست آمد. پس از آن رویان های حاصل به محیط کشت حاوی 0.1 میلی گرم بر لیتر ga3 (اسید جیبرلیک) برای اندام زایی انتقال یافتند و در این بین 18.03 درصد از رویان ها به گیاهچه کامل تبدیل شدند.

The effect of different factors on somatic embryogenesis of stevia plant (Stevia rebaudiana Bertoni.)

DOR: 98.1000/17350891.1398.27.103.53.1.1575.41 Stevia plant(Stevia rebaudiana Bertoni.) is an important plant species due to its high content of recoverable natural sweeteners. Considering the industrial and medical importance of plant, the current study was performed with the aim of optimizing somatic embryogenic of this plant. Embryogenic callus induction and embryogenesis were investigated using different concentrations of Benzyl Adenine (BA), Naphthalene Acetic Acid (NAA) and 2,4Dihydrophenoxy acetic acid (2,4D) in leaf and bud explants in MS culture medium in a factorial experiment based on completely randomized design (CRD) with five replications. The highest callus induction was obtained in culture media contained 0.01 mg/l (BA + 0.5 mg/l 2, 4D and the highest embryo induction was obtained in 0.01 mg/l BA + 1 mgl1 2, 4D treatment. Also the effect of Casein hydrolysate on the embryogenesis of the Stevia plant were investigated in five concentrations (0, 50, 100, 150 and 200 mgl1) and coconut milk in two levels (0 and 55 ml) by both explants of leaf and bud in a factorial experiment based on CRD with six replications.  In concentrations of 0 and 50 mg/l of Casein hydrolysate respectively obtained the highest (20.2%) and lowest (7.84%) embryos. The percentages of embryogenesis in MS medium without coconut milk was 78.82% for bud explants and 25.09% for leaf explants, and finally, embryos were transferred to medium containing 0.1 mgl1 of GA3 for organogenesis, and 18.03% of the embryos were grown to complete seedling.