تاثیر اکسین و برخی ترکیبات سیگنالی بر رشد و تولید متابولیت‌های ثانویه در کشت درون‌شیشه‌ای قره‌قاط ( vaccinium arctostaphylos l)

قره قاط یکی از گیاهان دارویی مهم در طب سنتی است که به‌منظور کاهش قند خون و تنظیم فشار خون از دیرباز در ایران کاربرد دارد.در این تحقیق تاثیر اکسین، اسید جیبرلیک، کازئین هیدرولایسیت، پوترسین و سالیسیلیک اسید بر استقرار ورشد ریزنمونه های قره قاط و میزان ترکیبات ثانویه آنتوسیانین، فلاونوئیدی و فنل تام بررسی شد. ریزنمونه‌های تک‌ گرهی و جوانه های انتهایی قره قاط از رویشگاه‌های طبیعی تهیه شده و پس از ضدعفونی سطحی روی محیط کشت پایه ms حاوی 2 میلی‌گرم بر لیتر  bap و سطوح مختلف iba یا naa (01/ 0تا 1 میلی گرم بر لیتر) و محیط کشت ms حاوی 2 میلی گرم بر لیتر bap و 0/1 میلی گرم بر لیتر naa یا iba به همراه سطوح مختلف اسید جیبرلیک (0 تا 0/5 میلی‌گرم بر لیتر)، کازئین هیدرولایسیت (صفر تا 150 میلی‌گرم بر لیتر)، پوترسین و سالیسیلیک اسید (0 تا 10 میلی‌گرم بر لیتر) کشت شدند. نتایج نشان داد درصد برگ دهی و زنده مانی ریزنمونه ها به‌طور معنی‌داری تحت تاثیر نوع و غلظت اکسین قرار ‌گرفت. درصد برگ دهی و زنده مانی ریزنمونه‌‌ها در تیمار هورمونی naa در غلظت های پایین تر به‌طور معنی‌داری بیشتر از غلظت های بالاتر naa و کلیه سطوح iba بود. اضافه کردن ga3 به ترکیب محیط کشت باعث افزایش معنی‌دار تعداد برگ در ریزنمونه شد؛ ولی تاثیری در زنده‌ مانی و درصد برگ‌دهی ریزنمونه‌ها نداشت. علاوه‌‌بر‌این کازئین هیدرولایسیت، پوترسین و اسید سالیسیلیک باعث افزایش تعداد برگ و درصد زنده‌ مانی ریزنمونه‌ها گردید ولی این افزایش در برخی از تیمارها از نظر آماری معنی‌دار نبود.از نظر میزان متابولیت‌های ثانویه بین تیمار های مختلف اختلاف معنی داری وجود داشت. بیشترین میزان ترکیبات آنتوسیانینی در محیط کشت ms+2mg/l bap+ 0.1mg/l naa و بیشترین میزان فلاونوئید و فنل کل نیز در همان محیط کشت حاوی 15 میلی گرم بر لیتر سالیسیلیک اسید بدست آمد. بنابراین، از نتایج و دستورالعمل ارائه شده در این تحقیق می‌توان در کشت و تکثیر درون‌شیشه‌ای این گیاه استفاده نمود.

The effect of auxin and signaling compounds on growth and production of secondary metabolites in vitro cultures of Whortleberry (Vaccinium arctostaphylos L.)

DOR: 98.1000/17350891.1398.27.45.53.1.1578.41 Whortleberry is one of the important medicinal plants in traditional medicine that has been used in Iran for decades in reducing blood sugar and blood pressure adjustment. In the present study, the effect of auxin, gibberellin (GA3), casein hydrolysate (CA), putrescine (PU), and salicylic acid (SA) on in vitro establishment and growth of Whortleberry explants and the amount of anthocyanin, flavonoid and total phenolic compounds in in vitro condition were evaluated. The apical bud and nodal explants were collected from natural habitat, surface sterilized and cultured on the MS medium supplemented with 2 mg/L BAP and different concentrations of NAA or IBA (0.01 1 mg/l) and MS medium supplemented with 2 mg/L BAP and 0.1 mg/L NAA or IBA and different concentrations of gibberellin (0 0.5 mg/l), CA (0 150 mg/l), PU and SA (0 10 mg/l). The results indicated that the percentage of explant viability and leaf producing explants were significantly influenced by auxin type and concentration. So, the percentage of explant viability and explants leaf production on MS media supplemented with low concentration of NAA were significantly higher than those of the higher concentration of NAA and all levels of IBA. Addition of GA3 to the culture medium was significantly increased the number of leaves per explant. Furthermore, CA, PU and SA led to an increase in the percentage of explants leaf production and number of leaves per explant, but this increase was not statistically significant in some of these treatments. Moreover, the amount of secondary metabolites was significantly affected by medium compositions. So, the highest amount of anthocyanin was observed in the MS + 2mg/l BAP+0.1mg/l IBA and the highest amount of flavonoids and total phenolic compounds were observed in the same medium 15 mg