بهینه‎سازی باززایی کاکوتی کوهی (ziziphora clinopodioides lam)

گیاه دارویی و معطر کاکوتی کوهی با نام علمی ziziphora clinopodioides l. متعلق به جنس ziziphora و تیره نعناع می باشد. هدف از این مطالعه بهینه‎سازی باززایی این گیاه می باشد و برای این کار از دو کموتایپ با کدهای 5 و 6 استفاده شد. بدین‎منظور، ابتدا آزمون برای کنترل آلودگی از هیپوکلریت سدیم یک درصد و الکل 96% استفاده شد. در مرحله بعد کنترل ترکیبات فنولی تولید شده با استفاده از ترکیبات سه ماده pvp (پلی‎وینیل پیرولیدین)، زغال فعال و اسید آسکوربیک بررسی شد. شاخه‎زایی چند‎گانه با استفاده از ریزنمونه جوانه جانبی در محیط کشت ms حاوی ترکیب هورمونی bap در پنج سطح در ترکیب با naa (نفتالین استیک اسید) با غلظت 0.01 میلی گرم در لیتر انجام گردید. ریشه‌زایی شاخه ها در محیط کشت ms حاوی ترکیب هورمونی naa در دو غلظت 0.1 و 0.3 میلی گرم در لیتر انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار هیپوکلریت سدیم یک درصد به‎همراه الکل 96 % موفق به رفع آلودگی تا 74 درصد شد. تیمار ترکیب پلی‎وینیل پیرولیدین، اسید آسکوربیک و زغال فعال با میانگین 8.25 درصد قهوه ای شدن در هر دو کموتایپ 6 و 5 کمترین میزان قهوه‎ای ‎شدن را نشان داد. بیشترین شاخه زایی در کموتایپ 5 با 88 درصد در تیمار 2 میلی‎گرم در لیتر bap به اضافه 0.01 میلی گرم در لیتر naa و در کموتایپ 6 با 100 درصد در تیمار 2.5 میلی‎گرم در لیتر bap به اضافه 0.01 میلی‎گرم در لیتر naa به‎دست آمد. بیشترین درصد ریشه زایی در کموتایپ 6، در تیمار 0.3 میلی‌گرم در لیتر naa با 33.3 درصد مشاهده شد. نتایج این پژوهش می‌تواند در ریزازدیادی و تکثیر وسیع این گیاه استفاده شود.

Optimization of regeneration in Mountain Ziziphora (Ziziphora clinopodioides Lam)

DOR: 98.1000/17350891.1398.27.144.53.1.1576.41 Medicinal and aromatic medicinal plant, Ziziphora clinopodioides L., belonging to the genus Ziziphora and Lamiaceae family. The aim of this study was to optimize asexual regeneration in two genotypes of this species as code 5 and 6. For this purpose, the first experiment was conducted for contamination control using sodium hypochlorite 1% and alcohol 96%. In the next step, the control of produced phenolic compounds was investigated by combining three polyvinylpyrrolidone, active charcoal and ascorbic acid. Multiple shoots induction were performed using lateral bud explant in a MS medium containing the BAP at five levels in combination with NAA (0.01 mg/L). Rooting of branches was performed in MS medium containing NAA at two levels (0. 1 and 0.3 mg/L). Result showed 1% sodium hypochlorite treatment coupled with 96% alcohol eliminated contamination up to 74%. The treatment of combination of polyvinylpyrrolidine, ascorbic acid and activated charcoal with average value of 8.25% had the lowest browning in both Genotype of 6 and 5. The highest branching values of (88% and 100%) were obtained in the treatment of 2 and 2.5 mg/L BAP combined with 0.01 mg/L NAA in genotype 5 and 6, respectively. The highest value of rooting (33.3%) was observed in genotype 6 using 0.3 mg/l NAA. The results of this research could be  used in the micropropagation and proliferation of this plant.