ارتباط دوسویۀ انسان و ایزدان در اندرزنامه های فارسی میانۀ زردشتی

در دین زردشتی ایزدان و امشاسپندان، بزرگترین کارگزاران اورمزدند و در هر سه مرحلۀ آفرینش، نگهداشت و پایان کار جهان تکالیفی بر عهده دارند. در این دین، انسان که تنها آفریدۀ برخوردار از آگاهی و اختیار است، باید با انتخاب آگاهانه جبهۀ اورمزد و نیکی‌ را بیفزاید. اندرزنامه‌های زردشتی متونی حکمی مبتنی بر اصول باورهای مزدیسنی‌اند که راه و روش زیست درست و رستگاری را به انسان نشان می‌دهند. با این وصف توقع می‌رود به ارتباط میان این دو رکن اساسی در اندرزنامه‌‌‌ها توجه شده باشد. در این مقاله در جستجوی پاسخگویی به این پرسش برآمده‌ایم که میان ایزدان و انسان در این متون چگونه ارتباطی برقرار است و ابعاد آن چیست. با جستجو در متن ‌اندرزنامه‌های فارسی میانۀ زردشتی برشمرده‌شده در تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام ، استخراج مضامین مرتبط با موضوع موردنظر و تحلیل آن، آشکار شد که میان ایزدان و انسان ارتباطی معنادار و دوسویه برقرار است. برای انسان نسبت به ایزدان تکالیفی مقرر شده و در مقابل، از سوی ایزدان به انسان برکات و حمایت‌هایی می‌رسد. بدینسان، انسان به یزش و نیایش ایزدان، دوستی و یگانگی با آنان، تسلیم و رضا در برابر آنان و توسل و توکل به آنان توصیه شده‌است. در مقابل، ایزدان در دو ساحت انفسی و آفاقی برکاتی خواهند بخشید و مردمان را از حمایت‌هایی بهره‌مند خواهندکرد. بدین‌ترتیب انسان و ایزدان در ارتباطی دوسویه با افزایش نیکی‌ها و تقویت جبهۀ نیکی ‌به پیشبرد هدف اورمزد از آفرینش گیتی یاری می‌رسانند.

the mutual relationship between man and yazatasin zoroastrian middle persian gnomic treatises

man and yazatas each have an outstanding position in zoroastrian religion, which is based on its myth of beginning and end. according to middle persian literature, after the assault of ahreman, ohrmazd, first created the amahraspands, then, through their agency, the material world (gētīg). he assigned each of them to protect one category of the creatures and to support them in the war against the forces of ahreman, so that in the end, vice is banished.(bi, 2001: 37) ohrmazd, then, created yazatas as helpers of amahraspands.(ibid, § 4) in this article “yazata” is used in its broadest sense, denoting ohrmazd, amahraspands and yazatas.the bond between man and ohrmazd goes back to the pact between them before creation of gētīg (ibid: 50), and is valid until the last day of man’s life, in the form of effort from man’s side and attraction from the other. zoroastrian gnomic treatises(per. andarznāma) are sagacious texts based on the tenets of zoroastrian religion and the actions of the ancient epitomes of the faith that claim directing the believers to the proper way of living in order to achieve