بازنمایی عناصر معنوی ایران باستان در اشعار حکیم عمر خیّام

یکی از مهمترین ابزارهای انتقال میراث فرهنگی و حفظ آثار گذشتگان، ادبیات است و بایدگفت بخشی از عناصر فرهنگی ایرانِ دوران اسلامی تحت تاثیر ایران باستان قرار‌ داشته که ردِّ پای آن را می‌توان در متون ادبی این دوران مشاهده نمود. در‌ این پژوهش تلاش شده تا عناصر معنوی ایران باستان که شامل، فلسفه و مذهب، مناسک، اساطیر و تمامی پدیدارهای ناملموس که به نحوی یادآور آن دوران بوده و در شعر خیّام بازتاب داشته است، بررسی نماید. این عناصر معنوی به طور خاص مباحثی چون اندیشه‌های زُروانی و تاثیر فردوسی، نمود عقاید باستانی اسماعیلیان و خرّمدینان در شعر خیّام، موسیقی، مراسم شراب و همچنین تجلّی اساطیر ایران باستان در شعر خیّام را در ‌‌برمی‌گیرد. شعر خیّام آمیخته‌ای از پرسش‌های عمیق فلسفی در قالب رباعی است که این قالب شعری خود محملی ایرانی برای سرودن است. شاعرتحت تاثیر حماسه‌های سبک خراسان و همچنین نزدیکی تاریخی به دوران احیای تمدن ایرانی در زمان سامانیان و بالاگرفتن کار اسماعیلیان در دوران حیات شاعر که ایشان خود تحت تاثیر ایران باستان بوده‌اند، به سرودن این رباعیات پرداخته است. این اشعار بازتاب مضامینی اسطوره‌ای و باستانی است که در‌ ‌قالب ادبیات و طی یک رشته تداوم فرهنگی به عصر شاعر رسیده است.

representation of the spiritual elements of ancient iran in the poems of hakim omar khayyam

one of the most important tools for transmitting cultural heritage and preserving the works of the past is literature, and it should be said that part of the cultural elements of islamic iran was influenced by ancient iran, traces of which can be seen in literary texts of this period. to examine the spiritual elements of ancient iran, which include philosophy and religion, rituals, myths and all the intangible phenomena that are somehow reminiscent of that time and reflected in khayyam’s poetry. ferdowsi embodies the ancient beliefs of the ismailis and khorramdins in khayyam’s poetry, music, wine ceremonies, and the manifestation of ancient iranian mythology in khayyam’s poetry. he himself is an iranian poet for composing, under the influence of khorasan style epics as well as historical proximity to the revival of iranian civilization during the samanids and the rise of qaramata and the ismailis during the poet’s lifetime, who himself was influenced by ancient iran. these poems reflect themes it is a myth and ancient that has reached the age of the poet in the form of literature and through a series of cultural continuity.