تاریخ‌نگاری زنان در آثار باستانی پاریزی

محمد ابراهیم باستانی پاریزی پژوهشگری است که در آثارش نقش و عملکرد زنان در تاریخ ایران بیشتر از سایر مورخین معاصر، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. وی علاوه بر ارزیابی و گزارش سرگذشت زنان مشهور، به جنبه‌هایی از حضور زن در تاریخ توجه داشته است که شاید از دید دیگر مورخان پنهان بوده و یا نادیده انگاشته شده است. وی در مقاله‌ها و کتاب‌های مختلف به نقش زنان و تاثیر حضور آن‌ها در جامعه پرداخته و در مقایسه با دیگر مورخان هم عصر خود، در تاریخ‌نگاری خویش التفات بیشتری نسبت به زنان نشان داده است. هدف این مقاله آن است که به روش توصیفی-تحلیلی و براساس داده‌های برگرفته از منابع کتابخانه‌ای، مقام و موقعیّت زنان در نگاه باستانی پاریزی را تبیین و تحلیل نماید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که از جایگاه زن در آثار وی، وجهۀ نیک و مثبت زن بر وجه منفی آن برتری دارد و در مجموعۀ آثاری که با عنوان «هفتی» شهرت یافته، در مقایسه با دیگر آثارش، بیشتر به نقش و جایگاه زنان اشاره داشته است. علاوه بر پرداختن به نقش زن در اجتماع، او به نقش فرهنگی زن در آثارش نیز توجه کرده است. وی به نقش زن در خانواده و همچنین، قدرت اقتصادی زن توجه خاص دارد و در بسیاری از حوادث سیاسی نقش زنان را به عنوان عوامل پشت پرده و محرّک مردان در تصمیم‌گیری‌های مهم سیاسی جستجو کرده است.

women’s historiography in bastani parizi’s works

mohammad ibrahim bastani parizi is a researcher who has studied and analyzed the role and function of women in iran history more than other contemporary historians. in addition to evaluating and reporting on the stories of famous women, he has considered on aspects of women’s presence in history that may have been hidden or ignored by other historians. in various articles and books, he has dealt with the role of women and the impact of their presence in society. compared to other historians of his time, he has shown more attention to women in his historiography. the purpose of this article is to explain and analyze parizi’s view regarding to women’s status in his historical works through a descriptive-analytical method and based on data taken from library sources. the findings of this study show that in association with the position of women in his works the good and positive image of women is superior to its negative aspect. compared to his other works, in his collective work known as hafti, the role and position of women have been mentioned more. in addition to consideration on women’s role in society, he has also paid attention to their cultural role in his works. he pays special attention to their role in the family as well as women’s economic power. he has sought the role of women in political events as behind-the-scenes and also motivating factors for men in their important political decisions.