نسبت‌سنجی قدرت و حقیقت در ضرب‌المثل‌های کُردی بر اساس نظریه فوکو

فولکلور اقوام گوناگون، مجموعه‌ای غنی از مواریث ذوقی و اندیشگانی ایشان است که جنبه‌های مختلف بافت‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن قوم را بازتاب می‌دهد و نمودهای گوناگون قدرت حاکم را تبیین می‌کند. در مناطق کردنشین، ارکانی همچون خان، آقا، ارباب، شیخ و گاه روحانی نمودهای مختلف اهرم‌های قدرت بوده که کوشیده‌اند حقیقت را در راستای تثبیت و تقویت قدرت خویش در ادبیات عامه بازآفرینی کنند و بدین سان حافظه‌ تاریخی قوم کرد را رقم بزنند. هدف پژوهش حاضر تبیین «نسبت قدرت و حقیقت» فوکویی در گفتمان مثل‌های عامه و محلی است تا پاسخی به این پرسش باشد که مراجع قدرت، باورهای حاکم بر زندگی عامۀ مردم را با چه معیار و تا چه میزانی توجیه کرده‌اند؟ کاوش در باورها و اندیشه‌های نهفته در مثل‌های عامه و محلی کرد، نشان می‌دهد که متابعت و انقیاد از اهرم‌های قدرت به گونه‌ای در اذهان مردم متمکن شده که این نهادها را همانا رژیم‌های حقیقی پنداشته‌اند که چاره‌جویی در برابر آنها بی‌ثمر است.

the role of power and truth in common kurdish parodies based on foucault’s theory

to reconcile literary criticism and philosophy, the great western philosophers have been trying to find a relationship between individuals and their social conditions. to do so, they took advantage of human history. new historicism redefines the relationship between text and history and by avoiding overgeneralization and foregrounding supposedly unimportant cultural details neglected by historians and literary critics. these details can unveil the complex interrelationships among all discourses and show how miscellaneous narrative discourses like history, literature, and other cultural products interact with their own culture (bressler, 2007, p.255).taking advantage of psychology, archeology, history and philosophy, foucault studied the genealogy of modern man overshadowed by power technology. he argues that modernity defines what it means to be a man and the modern man has no freedom. in other words, he takes an opposite approach against the traditional and classical thinkers.