نقش علامه محمّد قزوینی در شکل گیری ایران شناسی ملی

محمّد قزوینی از اولین کسانی است که به دلیل همنشینی با ایران شناسان و شرق شناسان شناختی کافی و اصولی از علم ایران شناسی به دست آورد. در ادامه راه، پی برد که ایران شناسی باید به دست ایرانیان انجام شود. برای دستیابی به چنین هدفی علاوه بر روشن نمودن ماهیت ایران شناسی غربی، پژوهشگران ایرانی را ترغیب نمود که خودشان وارد حیطه ایران شناسی شوند.این پژوهش بر اساس روش جمع آوری اطلاعات از کتابخانه ها و مراکز آرشیوی و با روش توصیفی - تحلیلی، بر آن است که به شرح مهم ترین فعالیت های علمی قزوینی در اروپا و ایران و نقش او در شکل گیری ایران شناسی ملی بپردازد. اِشراف او بر تاریخ، فرهنگ و ادبیات ایران سبب تالیف و تحقیق و تصحیح آثار ارجمندی شد که می توان از وی به عنوان اولین ایران شناس ملی یاد کرد. چگونگی ارتباط قزوینی با بزرگترین شرق‌شناسان و ایران شناسان، بررسی متون به روش انتقادی، چگونگی روش تصحیح متون، نسخه شناسی، تلاش جهت تهیۀ عکس از نسخه های مهم و نادر مربوط به  تاریخ و فرهنگ ایران زمین در کتابخانه های شرق و غرب، بررسی مقدمه نویسی و تعلیقه نویسی بر متون، پژوهش در منابع اولیه اسلامی و رجال شناسی از مهم ترین مولفه هایی هستند که در این مقاله مورد بررسی می گیرند. در نتیجه فعالیت های قزوینی زمینه های شکل گیری ایران شناسی در ایران به وجود می آید و ایرانیان بسیاری به علم ایران شناسی تمایل پیدا می کنند.

the role of allameh mohammad qazvini in the formation of national iranology

introduction in a general definition, any study of iran is called iranology. iranology in its specific meaning is the identification of iranian literature, history, culture and civilization. knowledge that is four centuries old and is essentially a european science. iranology, both in the general sense and in the specific sense, has been monopolized by westerners during these four centuries. all linguistic, historical, literary, cultural and artistic studies, both in scientific and non-scientific aspects, have been done by westerners and in fact have been the direction of this science.but in the last century, some iranians entered the field of iranology due to traveling to europe and observing the work of orientalists and iranologists. among these people was mohammad qazvini, who travelled to europe and accompanied english, french and german orientalists, and became acquainted with their method of work and the nature of western iranology.since much of the western research has been flawed, allameh mohammad qazvini thought of persuading iranians to enter the field of iranology and in correspondence and contacts with iranian researchers encouraged them to do so. allameh mohammad qazvini, by entering all the fields that were previously in the possession of the westerners, broke the western monopoly on iranology. his collection of activities, which was accompanied by the utmost care and interest, made him a national iranologist who had never held this position before. methodology this research is based on collecting information from libraries and archival centers and descriptive-analytical method. first, the data were collected and then, according to the research topic, the data were processed. while doing the research, we came across two categories of data: data related to allameh qazvini and his historical and literary activities, which are under the subject of iranology and data related to iranology from which national iranology has been extracted. discussion iranology in its specific meaning is the historical and literary studies of iran. fields in which allameh mohammad qazvini was a unique master.