بررسی مبانی قدرت امپراتوری هخامنشی به استناد داده‌های باستان‌شناسی

داده‌های باستان‌شناسی همواره زمینهء مناسبی برای مطالعهء ابعاد گوناگون زندگی گذشتگان را فراهم ساخته است. از دورهء هخامنشی آثاری برجای‌مانده که بیش از هر چیز ابزارهایی بودند که نهاد سیاسی آن‌ها را رسانه‌هایی در جهت نمایان‌سازی و به اجرا در‌آوردن اندیشه سیاسی خود می‌دانست. یکی از مهّم‌ترین مفاهیمی که نهاد سیاسی هخامنشی کوشیده تا آن را از مجرای آثار هنری آشکار سازد، مفهوم قدرت است. با واکاوی آثار هنری این دوره همراه با کتیبه‌ها که جزو اسناد دسته اوّل محسوب می‌شوند، به سهولت می‌توان استنباط کرد که شاهان پارسی بر چه پایه و بنیان‌هایی قدرت خویش را استوار کرده بودند و برای نمایش آن می‌کوشیدند، این موضوع به ویژه با روی‌ کار آمدن داریوش اوّل که در سازمان‌دهی و اداره جامعه بسیار موفّق بود، بیشتر نمایان می‌شود. در این نوشتار که از روش‌ تحلیل محتوا بهره برده و داده‌های آن از شیوهء مطالعات کتابخانه‌ای گردآوری شده است؛ آثار هنری خود جلوگاهی از قدرت و مشروعیّت شاه می‌باشد که دارای نمادها و نگارهایی است که دیگر مبانی قدرت شاهان پارسی را، که همان ثروت امپراتوری یا خراج شهرب‌ها و نیروی نظامی است، به نمایش گذاشته‌است.