طبقه‌بندی قصه‌های ‌عامه در مجموعۀ هفتِ باستانی پاریزی و تاریخ کرمانِ محمود همت

قصه بازتاب‌دهندۀ بخش مهمی از فرهنگ و تمدن یک قوم و از جنبه‌های مختلف قابل توجه و بررسی است. بیش از دویست سال است که مطالعات علمی در حوزۀ قصه آغاز شده است. برادران گریم اولین کسانی بودند که قصه‌ها را با نگاهی علمی گردآوری کردند. صد سال بعد در 1910م آنتی آرنه با اثر فهرست تیپ‌های قصه، زمینۀ مطالعۀ جهانی بر روی قصه‌ها را فراهم کرد. پنجاه سال بعد استیث تامسون تحریری جدید از اثر آرنه ارائه داد که این تحریر به فهرست آرنه/ تامسون شهرت و مقبولیت یافت. در زمینۀ قصه‌های ایرانی اولین و جدی‌ترین کار در حوزۀ طبقه‌بندی علمی قصه‌ها توسط اولریش مارزلف در 1984م انجام گرفت. پس از این با وجود مطالعات گسترده پژوهشگران و دانشجویان ایرانی در این حوزه، در بخش طبقه‌بندی قصه‌ها، فعالیت چشمگیری انجام نشده است. پژوهش حاضر به طبقه‌بندی قصه‌های عامه در چندین متن تاریخی معاصر کرمان می‌پردازد و از این حیث نمونه‌ای پیشین ندارد. این پژوهش هفت اثر باستانی پاریزی (1393-1304) و یک اثر محمود متدیّن مشهور به همّت کرمانی (1374-1298) را بر پایه‌ی الگوی آرنه/ تامسون و مارزلف مورد مطالعه قرار داده است.

The Classification of Folk Tales in the Collection "Seven" by Bastani Parizi and "The History of Kerman" by Mahmoud Hemmat

Stories reflect a significant part of a people’s culture, and they can be considered and studied from different aspects. Scientific studies in the field of story have begun for more than two centuries.  The Grimm brothers were the first ones who collected tales using a scientific approach.  About a century later, in 1910, Antti Aarne prepared the grounds for universal study of stories by composing his Index of Folktale Types.  Aarne’s index was later revised by the American folklorist, Stith Thompson. This revision is known as the AarneThomson tale type index. In the field of Iranian tales, the first and the most serious work for the scientific classification of stories was done by Ulrich Marzolph in 1984. Although Iranian researchers and students have undertaken considerable studies in this field, no significant work has been conducted in the classification of tales. The present study seeks to classify folktales in many contemporary historical texts of Kerman, which makes this study unique. This study has investigated seven works by Bastani Parizi (19242014) and one work by Mahmoud Motadayyen, also known as Hemmat Kermani (19181995), based on the the AarneThomson and Marzolph indices.