بررسی توان رقابتی شرکت‌های پالایش نفت از طریق اندازه‌گیری شاخص‌های ضریب حمایت- مطالعه موردی شرکت پالایش نفت اصفهان

ایران با پشت سر گذاشتن فشار تحریم های اقتصادی و اجرای برجام، فرصتی جهت حضور فعال در عرصه اقتصاد جهانی کسب نموده است. البته شرط موفقیت در استفاده از این فرصت، برخورداری از صنایع دارای مزیت و توان اقتصادی در برابر رقبا می باشد. در این راستا بررسی و ارزیابی توان رقابتی صنایع مادر جهت تدوین و اجرای سیاست های کلان از جمله سیاست های حمایتی، امری لازم و ضروری است. صنعت نفت ایران و شرکت های تحت پوشش آن به دلیل اهمیت نفت در تامین انرژی سایر صنایع و سهم بالای آن در اقتصاد ملی، یکی از صنایع مادر محسوب می گردد که نیازمند توجه و حمایت لازم از سوی مسئولین می باشد. در این مطالعه که یک تحقیق تحلیلی توصیفی است، بر اساس صورت های مالی منتهی به سی ام اسفند1391، جهت بررسی توان رقابتی شرکت پالایش نفت اصفهان، شاخص های ضریب حمایتی شامل ضریب حمایت اسمی محصول، ضریب حمایت اسمی نهاده و ضریب حمایت موثر سه فرآورده منتخب شامل بنزین، نفت سفید و نفت گاز اندازه گیری گردیده است. نتایج نشان می دهد که با وجود حمایت از نهاده های تولید شامل نفت خام و انرژی از طریق تخفیف و اختصاص یارانه، به دلیل اعمال سیاست های محدود کننده اقتصادی از این محصولات حمایت نگردیده و هزینه های پنهان از جمله مالیات غیر مستقیم بر شرکت تحمیل و موجب ضرر و زیان شرکت گردیده است که استمرار این وضعیت موجب آسیب بر توان رقابتی صنعت نفت در دوره جاری خواهد شد.

Study of Oil Refining Company Competitiveness through Measure of Products Support Indices - The case Study of Isfahan Refinery

Iran has gained an opportunity for active presence on the global economic scene, with the recent lessening of sanctions following the Iran nuclear deal. To take advantage of market opportunities Iran needs to strengthen the competitive position of its industries. Appropriate supportive economic policies has to be bsaed on a sound understanding of the competitiveness of key industries. In this connection the oil industry is particularly important given its central role in the Iranian economy. In the study, we use a descriptive analytical approach to study the competitiveness of Isfahan refinery using the company rsquo;s latest financial statements for 20112012 to calculate the values of protection factors received by the company including nominal protection of products and inputs and effective protection rates of the three selected products of petrol, kerosene and gasoline. The results indicate that despite subsidized pricesn for inputs, restrictive economic policies means that the products do not receive any effective protection due to the burden of indirect taxes imposed on the company which cause the company to turn into a loss making enterprise. The continuation of current policies will seriously undermine the competitiveness of the oil industry in the post sanctinos era. JEL Classification: F40, Z14