بررسی همگرایی باشگاهی در کارایی انرژی صنایع کارخانه‌ای استان‌های ایران با استفاده از ماتریس احتمال انتقال مارکوف فضایی

بررسی روند همگرایی در کارایی انرژی مناطق، دارای دلالت های سیاستی مهمی در جهت توسعه پایدار و برنامه ریزی منطقه ای انرژی می باشد. در این راستا، این مطالعه به دنبال استفاده از رویکرد همگرایی در جهت بررسی تفاوت کارایی انرژی بخش صنعت در بین استان های ایران طی دوره 1392-1383 است. بدین منظور ابتدا با استفاده از روش ارائه شده توسط هو و وانگ (2006) شاخص کارایی انرژی کل عوامل (tfee) کارگاه های صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر بر مبنای روش تحلیل پوششی داده ها (dea) محاسبه شده و در مرحله بعد، با استفاده از ماتریس احتمال انتقال مارکوف و ماتریس احتمال انتقال مارکوف فضایی، همگرایی باشگاهی و همگرایی باشگاهی فضایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد استان های بوشهر، سمنان و تهران بیش ترین و استان های آذربایجان غربی و ایلام کمترین میزان کارایی انرژی در بخش صنایع کارخانه ای را داشته اند، ضمن اینکه نتایج ماتریس انتقال مارکوف نیز حاکی از وجود همگرایی باشگاهی در بین استان ها و تاثیر میزان کارایی در همسایگی بر احتمال انتقال بین باشگاه های همگرایی می باشد، به نحوی که داشتن وقفه فضایی با کارایی بالا احتمال انتقال به باشگاه با کارایی بالا را افزایش می داد؛ بنابراین افزایش همکاری های منطقه ای در استان های با کارایی بالا در جهت تقویت استان های هم جوار می تواند بر افزایش کارایی انرژی اثرگذار باشد.

An Appraisal of Spatial club convergence of Iran’s province-level industrial energy efficiency

The purpose of this study is to analysis of convergence among Iran rsquo;s provincelevel industrial energy efficiency over the period of 2004 to 2013. In this regard, data envelopment analysis method (DEA) was adopted to calculate the totalfactor energy efficiency (TFEE) of Iran rsquo;s provincial industrial energy efficiency and then, using Transition probability matrix of Markov and Matrix of spatial Markov transition probability, club convergence and spatial club convergence is studied. According to the results Semnan and Bushehr provinces had the most energy efficiency in their industrial sector while Ilam and West Azerbaijan provinces had the lowest energy efficiency. In addition, the results suggest provincelevel industrial energy efficiency in Iran has been globally characterized by ldquo;club convergence rdquo; So that a highefficiency spatial lag increased the probability of transmission to highefficiency club. Thus increasing regional cooperation in provinces with high efficiency in order to strengthen the neighboring provinces could have a positive impact on their efficiency.