بررسی اثر تکانه‌های نفتی بر عملکرد اقتصاد ایران یک مدل رانت جویی با رویکرد DSGE

بررسی اثر تکانه‌های نفتی بر عملکرد اقتصاد ایرانیک مدل رانت جویی با رویکرد dsgeحمید ابریشمیاستاد دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه تهران، abrihami@ut.ac.irمحسن مهرآرادانشیار دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه تهران، mmehrara@ut.ac.irحمید زمان زاده *دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه تهران، h. zamanzadeh@mbri.ac.irتاریخ دریافت: 25/02/92 تاریخ پذیرش: 19/08/92چکیدهبر اساس مطالعات انجام شده، تکانه‌های نفتی از مهم‌ترین عوامل موثر بر عملکرد اقتصاد ایران هستند. الگوسازی اقتصادی در چارچوب رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا، یکی از بهترین ابزارها برای دستیابی به شناخت مکانیسم انتشار تکانه‌های مختلف به ویژه تکانه‌های نفتی و اثرات نهایی آن بر عملکرد متغیرهای کلان اقتصادی به ویژه تولید و تورم است. این مقاله یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویای کینزی جدید ، برای الگوسازی مکانیسم انتشار تکانه‌های نفتی در کوتاه‌‌مدت و بلندمدت در اقتصاد ایران ارایه می دهدکه در آن بر رانت جویی و نقش ویژه‌ی نهادها در انتقال تکانه‌های نفتی تاکید می‌شود. پارامترهای الگوی ارایه شده به روش بیزین تخمین زده شده و ارزیابی آن از طریق بررسی معیارهای مختلف و مقایسه‌ی نتایج شبیه سازی شده و واقعیت های مشاهده شده متغیرهای کلان اقتصاد ایران طی فصل اول 1367 تا فصل چهارم 1389، بیانگر برازش نسبتاً مناسب الگو است. به منظور بررسی پویایی-های متغیرهای مهم اقتصادی نسبت به تکانه‌های مختلف به ویژه تکانه‌های نفتی، توابع واکنش آنی ارایه شده است. نتایج بیانگر این است که یک تکانه‌ی مثبت نفتی اگرچه در کوتاه‌‌مدت از کانال افزایش تقاضای کل و نیز افزایش عرضه‌ی کالای عمومی موجب افزایش تولید غیرنفتی می‌شود، اما در بلندمدت از مسیر رانت جویی و تضعیف نهادی، موجبات کاهش تولید غیرنفتی را فراهم می‌کند. طبقه بندی jel: q30, e63, e02, c63کلید واژه: تکانه‌های نفتی، تعادل عمومی تصادفی پویا، رانت جویی، اقتصاد ایران