تحلیل تجزیه‌ی ساختاری انتشار دی اکسید کربن (CO2) صنعتی ایران با رویکرد داده- ستانده

تحلیل تجزیه‌ی ساختاری انتشار دی اکسید کربن (co2) صنعتی ایران با رویکرد داده- ستاندهمحمد حسن فطرس *استاد دانشکده‌ی اقتصاد و علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینا همدانfotros@basu.ac.irجواد براتیپژوهشگر گروه اقتصاد شهری جهاددانشگاهی مشهد، j_baraty@yahoo.comمریم رسول زادهپژوهشگر گروه اقتصاد شهری جهاد دانشگاهی مشهد، mrasoulzadeh@gmail.comتاریخ دریافت: 05/12/91 تاریخ پذیرش: 14/10/92چکیدهذخایر عظیم سوخت‌های فسیلی کشور توجه جدی به صرفه‌جویی در مصرف انرژی را کمرنگ و دامنه‌ی اتلاف در این زمینه را گسترده کرده است. به دلیل تجهیزات فرسوده و ساختار سنتی بسیاری از صنایع و محدودیت داده‌ها، مطالعات اندکی در این خصوص برای بخش صنعت کشور انجام گرفته است. این مطالعه با رویکرد تجزیه‌ی ساختاری، تغییرات در انتشار co2 را با استفاده از جداول داده-ستانده 1370، 1375 و 1380 برای بخش‌های مختلف صنعتی، طی دوره‌های 75-1370 و 80-1375 بررسی و عوامل اصلی تغییرات انتشار را تجزیه و تحلیل میکند. در هر دو دوره، سطح تقاضای نهایی مهم‌ترین عامل موثر بر افزایش انتشار co2 بوده است. روند تحولات ساختاری صادرات بهبود یافته، بهطوری‌که اثری کاهنده بر انتشار داشته است. توسعه فناوری صنایع، اگرچه تاثیری اندک بر کاهش انتشار داشته، با این وجود بهبود در سطح صادرات به عنوان عاملی در جهت کاهش انتشار طی دوره‌ی 80-1375 بوده است. بهبود در کارایی انرژی از مهم‌ترین عوامل کاهش انتشار co2 در فعالیت‌های «حمل و نقل»، «تصفیه و تولید فرآورده‌های نفتی»، «تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی» و «تولید فلزات اساسی»بوده است. برای کاهش انتشار لازم است هم‌چنان توجه ویژه‌ای به این عامل صورت گیرد. طبقه بندیjel :q43، q48، c67، o13، l6کلید واژه: انتشار دی اکسید کربن، تجزیه‌ی ساختاری، جدول داده-ستانده، کارایی انرژی.