بررسی شوک‌های قیمت نفت بر بازارهای مالی ایران

نفت یکی از منابع طبیعی است که قیمت آن در سال‌های اخیر دچار نوسانات فراوانی شده است. از طرف دیگر؛ مالی شدن قیمت نفت و اثرات آن بر اقتصاد موضوعی است که در دهه‌‌های گذشته مورد توجه قرار گرفته است. بر همین اساس، در این مطالعه، از یک مدل var ساختاری برای بررسی نحوه واکنش بازارهای مالی به شوک‌های قیمت نفت استفاده شده است. داده‌‌های مورد نیاز مطالعه بصورت ماهانه طی دوره 1400-1380 از سایت مرکز آمار ایران و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران جمع‌‌آوری شده است. نتایج نشان داد که تکانه مثبت وارد شده بر قیمت نفت در کوتاه‌‌مدت اثر معنادار مثبتی بر تولید نفت ایران دارد. زیرا با افزایش قیمت نفت، رشد اقتصادی (تولید ناخالص ملی) کشور افزایش یافته و سبب رونق شرکت‌‌ها و بنگاه‌‌ها شده و در نتیجه سبب افزایش شاخص تولیدکننده می‌‌گردد. همچنین شوک مثبت وارد شده بر استرس مالی اثر معنادار و مثبتی بر میزان تولید و رشد اقتصادی دارد. در انتها پیشنهاد می‌گردد سیاست‌گذاران اقتصادی علاوه بر اخذ نظام ارزی شناور مدیریت شده تک نرخی در عوض سیاست دستوری نرخ ارز ثابت، اثرات شوک وارد شده به قیمت نفت بر رشد اقتصادی را تا حد امکان کاهش دهند.

investigation oil price shocks on iran’s financialmarkets

 iran is one of the oil-exporting countries. since the income from crude oil exports is the most important source of financing for the country’s budget, so it has direct and indirect effects on other economic activities. the financing of oil prices and their effects on the economy has been a topic of concern for decades. this study examines the effects of oil price shocks and economic growth shocks and financial stress. for this purpose, the data required for the study have  been collected monthly during the period 1370-1400 from the website of the statistics center of iran and the central bank of the islamic republic of iran. also, the structural vector autoregression (svar) model, instantaneous reaction functions, analysis of variance, and eviews9 software were used to analyze the results. the results showed that the positive shock on oil prices in the short run has a significant positive effect on iranian oil production. because of the increase in oil prices, the economic growth (gross national product) of the country has increased and has led to the prosperity of companies and enterprises, and as a result, has led