تعیین قیمت سایه‌ای گاز طبیعی در فعالیت‌های تولیدی اقتصاد ایران: تحلیل داده-ستانده

گاز طبیعی نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد. توجه به شاخص قیمت سایه‌ای می‌تواند راهنمای خوبی برای تعیین قیمت بهینه‌ این منبع باشد. این پژوهش در صدر است قیمت سایه‌ای گاز طبیعی در فعالیت‌های تولیدی اقتصاد ایران را محاسبه نماید. برای این منظور، از مدل داده-ستانده غیرخطی استفاده شده است. داد ه های مورد نیاز از جدول داده-ستانده مرکز آمار ایران در سال ‌1390 تامین گردیده است. استفاده از مدل داده ستانده غیر‌خطی، امکان تعیین همزمان قیمت سایه ای گاز در فعالیت‌های مختلف و نشان دادن قیمت سایه ای واحدهای مختلف گاز طبیعی که معمولاً متفاوت از یکدیگر می باشند را برای این تحقیق فراهم ساخته است. همزمانی این دو خاصیت از ویژگی های این تحقیق در مقایسه با دیگر تحقیقات انجام شده در کشور می باشد. براساس نتایج تحقیق، از دید کلان، قیمت سایه ای تا حد زیادی به تغییرات در تولیدات فعالیت‌ها در ازای تغییرات در مصرف گاز طبیعی آنها وابسته است. با این حال، در تخصیص گاز طبیعی به فعالیت‌ها مختلف تولیدی مسئله قیمت سایه ای آنها از دید کلان کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. از دید خرد، قیمت سایه ای در حد بسیار زیادی به سهم منفعت صاحبان سرمایه در هزینه تولیدات آنها بستگی دارد. به استثنای تولید، انتقال و توزیع برق، همه فعالیت‌ها با 11 تا 98 درصد افزایش در قیمت گاز طبیعی سودآور می باشند.

Shadow Price Specification of Natural Gas in Production Activities of the Iranian Economy

Natural gas plays a key role in Iran rsquo;s economy and using its shadow price in allocating it to different sectors can lead to optimal use of this resource. This study uses a nonlinear inputoutput model to estimate the shadow price of natural gas in different economic sectors in Iran. The study uses values of the inputoutput table constructed by the Statistics Center of Iran for the year 2011. Using the nonlinear inputoutput model allows us to simultaneously specify the shadow price of gas in different productive activities. In addition, the model can specify different values for shadow prices of different units of gas consumed by the same activity. The simultaneity of these two features distinguishes the present study from previous ones conducted in the country. According to our research, the shadow price of gas in productive activities is dependent on the change in outputs stemming from changes in natural gas consumption. However, the shadow price of gas is often neglected in allocating natural gas to different activities. Except for the production, transmission, and distribution of electricity, the use of natural gas in other activities is profitable with an 11 to 98 percent increase in gas prices.JEL Classification: C02, C67, Q34, Q47 Keywords: InputOutput Analysis, Natural Gas, Shadow Price, Iran