مقاله پژوهشی: تحلیل دگرگونی موازنه قدرت بین ج.ا.ایران، عربستان و آمریکا در حوزه ژئوپلیتیک خلیج‌فارس پس از حادثه 11 سپتامبر 2001

پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، منطقه غرب آسیا، با تغییرات وسیعی در ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی مواجه و منجر به شکل‌گیری توازن قدرت جدید منطقه‌ای بین ایران، عربستان و آمریکا شد، به‌گونه‌ای که هدف‌های منطقه‌ای هرکدام از آن کشورها، طیفی از توازن قوای سنتی تا توازن تهدید را رقم زدند. در این پژوهش تحلیلی– توصیفی، به‌منظور تبیین کارکرد رویکرد موازنه قوا در رقابت بین سه بازیگر مطرح از منظر دانش مطالعات منطقه‌ای؛ با بررسی هدف‌های منطقه‌ای بازیگران و وارد نمودن ملاحظه ‌های ناشی از روندها و محرک‌های منجر به شکل‌گیری نظام امنیتی موازنه قوای ازنظر جامعه نظریه‌پردازان داخلی و جهانی به کالبدشکافی موازنه قوا در دهه آتی پرداخته، سپس براساس یافته‌های پژوهش با ارائه نمودار مفهومی، سه سناریوی (موازنه قدرت سنتی، موازنه تهدید و تعامل)، پیش‌بینی می‌شود. نتایج به‌دست آمده نشان‌دهنده این است که در چشم‌انداز آینده، احتمال همگرایی ایران با عربستان و آمریکا ضعیف (میانگین شدت همگرایی منطقه‌ای 41/8 %) بوده و در منطقه همچنان توازن قوای سنتی محتمل‌ترین گزینه است. میزان تنش‌آفرینی هدف‌های بازیگران به‌ترتیب متعلق به عربستان، ایران و آمریکاست. میزان اثرپذیری عربستان از آمریکا بسیار بالا بوده و نقش کنشگر یاریگر در سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا داشته و ایران نقش بازدارنده دارد. این مطالعه به‌لحاظ نظری و کاربردی دارای اهمیت می‌باشد. داده‌ها به روش کتابخانه‌ای (ابزار فیش‌برداری) گردآوری، سپس روابط متقابل بین هدف‌ها و بازیگران به‌وسیله ابزار آینده‌پژوهی «مک‌تور»، نرم‌افزار طراحی هندسی «گرافر»، نظریه بازی‌ها و الگوی «ماتریس‌های قطری» مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته‌اند.

Analysis of the Alteration of the Balance of Power between Iran, Saudi Arabia, and the United States in the Persian Gulf Geopolitical Realm in the Aftermath of 9/11

In the aftermath of 9/11, the West Asian region faced with sweeping political, economic, and security changes which lead to the formation of a new regional balance of power between Iran, Saudi Arabia, and the United States, in such a way that the regional goals of each of these countries brought about a range from traditional forces balance to the threat balance. In this analyticaldescriptive study, in order to explain the function of the balance of power approach in competition between three actors from the perspective of regional studies knowledge has been considered by inspecting the regional goals of the actors and considering the trends and stimuli leading to the formation of a security system of balance of power from the viewpoint of domestic and global theorists, the balance of power in the next decade. Then, based on research findings by presenting a conceptual chart, three scenarios (balance of traditional power, balance of threat and interaction) is predicted. The results indicate that in the future, the likelihood of Iran’s convergence with Saudi Arabia and the United States is low (the average intensity of regional convergence is 41.8%) and the balance of traditional forces in the region is still the most likely option. The level of tensionseeking of the actors’ goals are as the following: Saudi Arabia, Iran and the United States, respectively. Saudi Arabia’s susceptibility from the United States has been very high, and it plays a supporting reactor role in US regional policies, and Iran plays a deterrent role. This study is important from theoretical and practical points of view. The data were collected by library method (note taking tools), then the interrelationships between the targets and the actors were analyzed using future research tools such as Mactor software, Graffer geometric design software, games theory and diagonal matrix pattern.