اثرات متقابل سرمایه سلامت و آموزش: شواهد تجربی جدید از ایران

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات متقابل بین سرمایه سلامت و آموزش در ایران در دوره‌ی زمانی 1392- 1359 است.روش کار: به منظور برآورد الگو از روش اقتصادسنجی الگوی تصحیح خطای برداری (vecm) استفاده شده است. برای تخمین الگو از نرم افزار eviews 9 استفاده شده است.نتایج: یافته­ها نشان داده است که هر دو ضریب مربوط به اثر شاخص آموزش بر شاخص سلامت و ضریب اثر شاخص سلامت بر شاخص آموزش منفی است. به‌عبارت‌دیگر، بهبود وضعیت آموزش، منجر به ارتقای سرمایه سلامت و بهبود سرمایه سلامت منجر به ارتقای شاخص آموزش شده است.نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که بهبود وضعیت آموزش، منجر به کاهش نرخ مرگ ‌و میر کودکان و ارتقای سرمایه سلامت می­شود. همچنین ارتقای سطح سرمایه سلامت منجر به بهبود شاخص آموزش می­شود. بنابراین ارتباط متقابل این دو شاخص در ایران به طور تجربی مورد تایید است. از این رو، سرمایه­گذاری در هر دو بخش می­تواند به طور همفزون سبب شتاب در شاخص­های سرمایه سلامت و آموزش در کشور شوند. در ماده 24 فصل سوم برنامه پنجم توسعه اقتصادی و اجتماعی ایران "ارتقاء شاخص توسعه انسانی کشور به سطح کشورهایی با توسعه انسانی بالا و هماهنگی در رشد شاخص­های آموزش، بهداشت و اشتغال"مورد تاکید قرار گرفته است. با عنایت به تصریح جایگاه نظام سلامت در برنامه پنجم توسعه کشور، توجه ویژه سیاستگذاران اقتصادی در تامین مالی بخش­های آموزش و بهداشت، پیشنهاد سیاستی این مقاله را تشکیل می­دهد.