آموزش و تحقیقات در زمینه انگل شناسی مالاریا در نیم قرن گذشته در ایران: ‌انتشار مقالات، نگارش پایان نامه‌ها و دوره‌های آموزش اختصاصی

  زمینه و هدف: مطالعه اختصاصی بر روی مالاریا و عوامل زمینه­ساز آن در ایران با تاسیس انستیتو مالاریالوژی در دانشگاه تهران وارد مرحله علمی و تحقیقاتی نوینی گردید که پس از تغییر نام انستیتوی مذکور به دانشکده­ی بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی و افزایش محققان و دانشجویان بر حجم این مطالعات و تحقیقات افزوده شد. سه جنبه انگل شناسی، اپیدمیولوژی و حشره شناسی از شاخص ترین عناوین مطالعات و تحقیقات در زمینه مالاریا می­باشد. آگاهی از تاریخچه مطالعات مذکور می­تواند تلاش­های خستگی ناپذیر پیشکسوتان اینگونه مطالعات و تحقیقات را نمودار و افق­های جدیدی را درپیش روی آیندگان قرار دهد. در این مطالعه وضعیت مقالات منتشر شده، پایان نامه­ها و آموزش­های اختصاصی ارایه شده در زمینه انگل شناسی مالاریا در نیم قرن گذشته در ایران تا آن مقدار که امکان دسترسی به آنها وجود داشت مورد بررسی قرار گرفته­اند.   روش کار: این مطالعه به صورت گذشته­نگر با جمع­آوری اطلاعات لازم از سال1330 تا 1388 از منابع الکترونیک داخلی و خارجی، پایان نامه­ها و مقالات موجود در کتابخانه­های دانشگاهی و مصاحبه با افراد صاحب نظر در زمینه­های ذی­ربط انجام پذیرفته است. اطلاعات جمع آوری شده پس از دسته بندی و حذف موارد تکراری به صورت یک مجموعه تلخیص تاریخی ارایه می­شود.   نتایج: در این بررسی 143 مقاله به زبان­های انگلیسی و فارسی که توسط محققان ایرانی در زمینه مالاریا بویژه انگل شناسی منتشر شده است جمع آوری و فهرست بندی شدند. تعداد پایان نامه­های در دسترس، بالغ بر35پایان نامه در مقاطع کارشناسی ارشد، mph و phd بوده­اند. دوره­های آموزش اختصاصی در زمینه انگل شناسی مالاریا بویژه تشخیص میکروسکوپی مالاریا چهل و چهار دوره شمارش شدند.   نتیجه گیری: گرچه دسترسی به تمام مقالات منتشر شده توسط محققان ایرانی و پایان نامه­های نگاشته شده توسط دانشجویان در زمینه انگل شناسی مالاریا امکان پذیر نبود، تعداد بدست آمده بیانگر درک صحیح محققان ایرانی در مورد اهمیت انگل شناسی مالاریا و تلاش در جهت شفاف سازی جنبه­های مختلف آن در ایران بوده است. با توجه به تمرکز اکثر آموزش­های اختصاصی در زمینه انگل شناسی مالاریا در دانشکده­ی بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، اطلاعات به دست آمده در این زمینه دقیق­تر و حاکی از انجام آموزش تشخیص مالاریا و موضوعات ذی­ربط برای میکروسکوپیست­ها، کارشناسان مبارزه با بیماری­ها، کاردان ها و کارشناسان آزمایشگاهی بوده است.