شناسایی و واکاوی مولفه های سلامت جسمی از منظر قرآن

زمینه و هدف: روح و جسم آدمی از شریف ترین موضوعاتی است که می طلبد آدمی مطالعات و تاملاتی نسبت به آن داشته باشد در این خصوص قرآن کریم و عترت، علاوه بر هدف اساسی خودشان که هدایت بشریت به سوی رستگاری می باشد، مسائلی را که در جهت بهبود کیفیت زندگی دنیوی او ضروری است را نیز تبیین نموده است. در این تحقیق نیز درباره ابعاد مختلف سلامت جسمی بحث می شود. بنابراین پژوهش حاضر در نظر دارد مولفه های سلامت جسمی  از منظر قرآن و روایات را مورد بررسی قرار دهد. روش کار: پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی است که در دو مرحله به منظور دستیابی به یافته ها انجام پذیرفت. گام اول: با استفاده از روش پژوهش کیفی از نوع توصیفی و تحلیلی انجام گردیده است. در این مطالعه برای استخراج و تدوین مطالب از روش سه سوسازی (زاویه بندی) استفاده گردید؛ یعنی مطالعه با استناد به مبانی برخاسته از آیات قرآن و روایات معصومین(ع) و نیز بهره گیری از پژوهش های مربوط و مبانی نظری انجام شد. گام دوم: به منظور بررسی فراوانی و ضریب اهمیت مولفه های سلامت جسمی  در قرآن، در این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. محتوای طرح از نظر پاسخگو (متن قرآن کریم) و نوزده مولفه اصلی در حیطه سلامت جسمی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: بررسی مولفه های سلامت جسمی از منظر قرآن نشان می دهد که از بررسی مولفه های سلامت جسمی از منظر قرآن امر به خوردن چیزهای پاکیزه و حلال با فراوانی مطلق 9، فرستادن آب برای نوشیدن و سیراب کردن انسان با فراوانی مطلق 13، حرام و ممنوع بودن گوشت مردار با فراوانی مطلق 4، ممنوعیت خوردن گوشت خوک با فراوانی مطلق 4، ممنوع بودن خوردن خون با فراوانی مطلق4، قرار دادن شیر حیوانات اهلی برای تغذیه با فراوانی مطلق 4، رویانیدن انواع میوه‌ها و گیاهان برای تغذیه با فراوانی مطلق 47، حلال و جایز بودن استفاده از گوشت حیوانات اهلی حلال گوشت با فراوانی مطلق 14،  حلال بودن ماهی از آبزیان (غذاهای دریایی) با فراوانی مطلق 3، شفابخشی و تغذیه قرار دادن عسل با فراوانی مطلق 1، استفاده از پوست حیوانات برای پوشش اندام بدن انسان با فراوانی مطلق 2، مرکب قرار دادن حیوانات با فراوانی مطلق3، دستور نگاه به غذا با فراوانی مطلق1، نزول لباس برای پوشش اندام انسان با فراوانی مطلق5، تحریم شراب با فراوانی مطلق4، شیر مادر برای تغذیه کودک با فراوانی مطلق4، وضوگرفتن، تیمم کردن و غسل کردن با فراوانی مطلق2، روزه گرفتن با فراوانی مطلق13، بهداشت فردی با فراوانی می باشند که در بین این مولفه ها، مضمون رویانیدن انواع میوه‌ها و گیاهان برای تغذیه با فراوانی مطلق 47، بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است.نتیجه گیری: یافته های حاصل نشان داده است که در بین مولفه های سلامت جسمی از منظر قرآن،  بیشترین ضریب اهمیت مربوط به رویانیدن انواع میوه‌ها و گیاهان برای تغذیه (0.055) و کمترین ضریب اهمیت به شفابخشی و تغذیه قرار دادن عسل با  مقدار (0.034) است.  

identifying and analyzing the components of physical health from the perspective of the qur'an and hadiths with shannon entropy

background and aim: the soul and body of a person are one of the noblest subjects that require a person to study and reflect on. in this regard, the holy qur’an and atrat, in addition to their basic purpose, which is to guide humanity to salvation, have also explained the issues essential for improving the quality of worldly life. undoubtedly, the physical health of individuals and human societies is one of the most important concerns of contemporary wise people. in this research, different aspects of physical health are discussed. the objective of this study was to examine the components of physical health from the perspective of the qur’an and hadiths.materials and methods:  this study was an applied research carried out in two stages. the first stage was a descriptive and analytical qualitative study. the triangulation method was used to extract and compile the materials, that is, the study was done by referring to the foundations of the qur’an and the narrations of the innocents (pbuh) as well as using the related research and theoretical foundations. in the second stage the content analysis method was used to check the frequency and importance of physical health components in the quran. the content of the research project was examined from the point of view of the respondent (the text of the holy quran) and nineteen main components in the area of physical health.results: data analysis showed the absolute frequencies (a.f.) of the components of physical health from the perspective of the qur’an to be as follows: (a). components with an a.f. of 1: 1. commanding people to look at foods; 2. consumption of  honey as a health promoting food; (b). components with an a.f. of 2: 1. using animal skin to cover human body parts; 2. abulition (ghosl), ablution before prayer (vozoo), abulition with earth or sand (tayammom); (c). components with an a.f. of 3: 1. placing animals in a special place; 2. being halal the consumption of aquatic animals and plants (sea foods); (d). components with an a.f. of 4: 1. prohibition (being haram) of  eating the meat of dead animals; 2. eating decayed bodies of dead animals; 3. the prohibition of eating pork;   4. the prohibition of drinking blood; 5. allowing the milk of domestic animals for feeding; 6. prohibition of wine; 7. breastmilk to feed infants; (e). components with an a.f. of 5: wearing clothes to cover the human body; (f). components with an a.f. of 9: eating clean and halal foods; (g). components with an a.f. of 13: 1. sending water for drinking and quenching people; 2. fasting; (h). components with an a.f. of 14: being halal (allowed to be eaten) and permissible the consumption of the meat of halal domestic animals; (i). components with an a.f. of 47 (the highest a.f.): growing all kinds of fruits and plants for feeding.                                      conclusion: the findings of this study show that among the components of physical health from the perspective of the qur’an, the highest and the lowest coefficients of importance were growing all kinds of fruits and plants for feeding (0/055) and consumption of honey as a health promoting food (0/034), respectively.