گونه‌شناسی استراتژی‌های مراقبت از رفتارهای پرخطر بر اساس شاخص‌های اجتماعی-اقتصادی خانواده

زمینه و هدف: دخانیات، مواد مخدر، مصرف مشروبات الکلی، داشتن روابط جنسی ناایمن و رفتارهایی از این دست، رفتارهای پرخطری هستند که احتمال گرایش به آن ها نگرانی عمده خانواده ها را به همراه داشته است. والدین درصدد مقابله با رفتارهای پرخطر، به وسیله استراتژی مراقبتی هستند. هدف این پژوهش گونه شناسی استراتژی های مراقبت از رفتارهای پرخطر بر اساس شاخص های اجتماعی-اقتصادی خانواده بود.روش کار: این تحقیق جزء پژوهش های کمی و از نوع توصیفی-همبستگی بوده است. جامعه ی آماری شامل کلیه خانواده های شهری تبریز که 384 خانواده به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. دو ابزار اندازه گیری (چک لیست استراتژی های مراقبت از رفتارهای پرخطر و پرسشنامه وضعیت اجتماعی-اقتصادی خانواده) جهت گردآوری اطلاعات استفاده شد. برای بررسی  روابط متغیرها از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه (f) و رگرسیون خطی استفاده گردید.نتایج: میانگین استراتژی های مراقبت از رفتارهای پرخطر براساس وضعیت اجتماعی-اقتصادی خانواده بطور معناداری متفاوت بود و طبقات اجتماعی-اقتصادی بالا نسبت به  طبقات پایین‌تر استراتژی مناسب تر (کارآمد، فرایندی یا رویه ای) را برای مراقبت از فرزندان در برابر رفتارهای پرخطر اتخاذ می نمایند.نتیجه گیری: خانواده های دارای شاخص های اجتماعی-اقتصادی متوسط و پایین به نسبت بیشتری استراتژی های مراقبتی غیرموثر(ناکارآمد و دفعتی) را جهت مقابله با رفتارهای پرخطر به کارمی بندند؛ به منظور ارتقای سلامت عمومی، اتخاذ سیاست های فرهنگی-آموزشیِ پیشگیری محور برای تبدیل استراتژی های مراقبتی ناکارآمد به استراتژی فرایندی(رویه ای) ضروری می نماید.

typology of strategies for taking care of risky behaviors based on the family socio-economic status

background and aim: tobacco use, narcotics, drug abuse, consumption of alcohol, having unsafe sexual relations and other such behaviours are risky behaviors that tend to cause great concerns in families. parents try to cope with high-risk behaviors through care strategies. the purpose of this research was to determine the typology of strategies for taking care of risky behaviors based on to the family socioeconomic status (ses).materials and methods: this was a quantitative descriptive-correlational research including all the urban families of tabriz, iran, from among whom a sample of 384 families was selected by the multi-stage cluster method. two measurement tools (checklist for high-risk behavior care strategies and a family ses questionnaire) were used to gather data, the one-way analysis of variance (f) test and linear regression being used to determine the relationships between the variables.results: the means of strategies for taking care of risky behaviors were significantly different based on the ses of the family, the upper classes adopting a more appropriate (procedural) strategy to take care of children against risky behaviors than the lower classes. conclusion: families with a medium and low ses use ineffective care strategies (inefficient and momentary) to cope with risky behaviors. in order to improve the public’s health, it is necessary to adopt prevention-based cultural-educational policies to transform ineffective care strategies to procedural strategies.