مدیریت بحران ناشی از حریق در پالایشگاه‌ها با استفاده از فناوری پهپاد: مطالعه موردی پالایشگاه نفت لاوان

زمینه و هدف: به دلیل ویژگی‌های طراحی، تاسیسات و وجود مواد نفتی به شکل خام یا محصولات پالایش شده از نفت خام، صنعت پالایش مستعد حوادث بزرگی مانند حریق و انفجار می‎باشد که خسارات و تلفات زیادی را درپی دارد. از طرفی با توجه به پیشرفت تکنولوژی‌های هوشمند و پهپادها (پرنده‌های هدایت پذیر از دور) و استفاده گسترده از این تکنولوژی‌ها در صنایع مختلف، بکارگیری این فناوری‌های نوین در صنعت نفت و گاز نیز اجتناب‌ناپذیر است. به این منظور این پژوهش با هدف مدیریت بحران ناشی از حریق در پالایشگاه‌ها با استفاده از فناوری پهپاد مطالعه موردی در پالایشگاه نفت لاوان انجام شد. روش‌کار: نحوه جمع‌آوری داده‌ها در پژوهش حاضر کیفی و کتابخانه‌ای می‌باشد. با ترکیب کلید واژه‌هایی چون پالایشگاه، حریق و انفجار و پهپاد مطالب جمع‌آوری و با جزییات بیشتری مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. جهت تکمیل خلاهای مطالعات و بررسی‌های کتابخانه‌ای از ابزار مصاحبه نیز استفاده شد. مصاحبه شامل ده سوال پیرامون عنوان پژوهش و از نظر میزان سازمان یافتگی نیمه ساختار یافته بود. به دلیل کیفی بودن نحوه جمع‌آوری داده‌ها افرادی انتخاب شدند که مطلع و با تجربه در ارتباط با موضوع مورد بررسی باشند. مصاحبه با 15 نفر از کارکنان پالایشگاه مورد مطالعه انجام شد. در ادامه برای تجزیه و تحلیل یافته‌ها از شیوه ابتدایی و اولیه مدل‌ قوت(strength) ، ضعف (weaknes)، فرصت (opportunity)، تهدید  (threat)(swot) برای شناخت تهدیدها و فرصت‌های خارجی و نقاط قوت و ضعف داخلی مورد مطالعه استفاده شد. نتایج: یافته‌های پژوهش راهبردهای قوت/ فرصت (so)، قوت/تهدید (st)، ضعف/قوت (wo)، ضعف/تهدید (wt) (شکل1) که نتیجه تجزیه و تحلیل تهدیدها و فرصت‌های خارجی و نقاط قوت و ضعف داخلی می‌باشد. نتیجه‌گیری: بکارگیری پهپاد‌‌ها با هدف پایش (پیدا کردن محل و منبع آتش‌سوزی)، شناسایی(تعیین مکان دقیق آتش و گستره آن)، مقابله و مهار (امداد و نجات، حفظ ایمنی آتش نشانان، اطفا) در صنعت نفت کنونی ایران ملزم به تغییر در ظرفیت و سطوح تکنولوژی و استعدادهای تجهیزاتی و نیروی انسانی آن بوده و ایجاد این تغییرات نیازمند حمایت‌های مدیران و کارکنان این صنعت در جهت استفاده از فناوری نوین پهپاد و عملیاتی شدن موضوع می‌باشد.

management of fire crisis in oil refineries using drone technology:a case study in the lavan oil refinery

background and aim: due to the design features, facilities and the presence of crude oil materials or refined products from crude oil, the refining industry is prone to major accidents such as fire and explosions, which cause a lot of damages and losses. on the other hand, due to the development of intelligent technologies and drones (remotecontrolled birds) and the widespread use of these technologies in various industries, the use of these new technologies in the oil and gas industry is inevitable. this case study was conducted with the aim of utilizing drone technology in fire crisis management in oil refineries in the lavan oil refinery, iran.materials and methods: data were collected using qualitative methods and literature review by combining keywords such as refinery, fire and explosion and drone, as well as holding semistructured interviews with 15 informed and experienced persons from among refinery personnel. in order to identify internal strengths (s) and weaknesses (w) and external opportunities (o) and threats (t) the gathered data were analyzed using the basic swot model.results: analysis of the data show the following strategies to be the results of the external threats and opportunities and internal strengths and weaknesses: strength/opportunity (so), strength/threat (st), weakness / opportunity (wo) and weakness/threat (wt).conclusion: the use of drones for monitoring (finding the location and source of fire), identifying (determining the exact location and extent of the fire), confronting and controlling (relief and rescuing, saving the lives of firefighters, firefighting) in the iranian oil industry requires making changes in the capacity and levels of technology and the equipment and manpower.  making these changes requires the support of managers and personnel of the oil industry in order to use this new technology and make it operational. in this way, fire crisis management in refineries can be implemented by using drone technology.