ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس طراحی یک قصه در کودکان 6 تا 11 ساله

زمینه و هدف: محدودیت‌های کلامی کودکان، مشارکت ضعیف آن‌ها با درمانگر و یا فقدان آگاهی آن‌ها نسبت به هیجانات و اعمال خود، ارزیابی روان‌شناختی آن‌ها، را به درجه‌بندی رفتار کودک توسط والدین یا معلمان یا استفاده از مشاهدات رفتاری ساخت‌دار محدود نموده است. بنابراین نیاز مبرمی برای شناسایی و کاربرد ابزار تشخیصی که بتواند هیجانات کودک را از دیدگاه خود کودک مورد ارزیابی قرار دهد، وجود دارد. به نظر می‌رسد که آزمون طراحی یک قصه قادر است تا پاسخی به این نیاز باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی اعتبار، روایی و هنجاریابی مقیاس طراحی یک قصه (das یا draw a story) در جمعیت کودکان دوره ابتدایی شیراز بود.مواد و روش‌ها: تعداد 500 نفر از دانش‌آموزان مدارس ابتدایی شیراز به شیوه خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. آزمودنی‌ها آزمون طراحی یک قصه (das)، را انجام دادند و سیاهه رفتاری کودکان (cbcl یا child behavior checklist) توسط والدین آن‌ها تکمیل گردید. داده‌ها با استفاده از ضریب توافق kappa، ضریب ‌همبستگی spearman، cronbach’s alpha، تحلیل واریانس یک ‌طرفه تحلیل شد و برای تعیین جدول هنجاری از نمرات استاندارد t و z استفاده گردید.یافته‌ها: ضریب cronbach’s alpha برای مقیاس‌های هیجانی مقیاس طراحی یک قصه 82/0، اعتبار نمره‌گذاری برای 3 مقیاس محتوای هیجانی، خودانگاره و استفاده از شوخی به ترتیب برابر 69/0، 64/0 و 58/0 گزارش شد. روایی همگرا از طریق تعیین ضریب همبستگی با سیاهه رفتاری کودک (cbcl) محاسبه شد و برای احراز روایی افتراقی نمرات سه گروه از کودکان (افسرده، پرخاشگر و عادی) مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین برای تعیین هنجاریابی مقیاس نمرات خام گروه 500 نفری به نمره معیار t و z و نمرات درصدی تبدیل گردید.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش، مقیاس طراحی یک قصه، واجد ویژگی‌های روان‌سنجی مورد نیاز برای کاربرد در پژوهش‌های روان‌شناختی و تشخیص‌های بالینی است.