بررسی شیوع مصرف سیگار در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان و ارتباط آن با برخی خصوصیات دموگرافیک و علایم روان‌‌پزشکی

زمینه و هدف: استعمال دخانیات یکی از عمده‌ترین علل مرگ و میر زود هنگام در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه است. دوران دانشجویی با توجه به ویژگی‌های خاص از دید سیاست‌گزاران سلامتی از جایگاه ویژه‌ای به منظور پیش‌گیری از مصرف سیگار برخوردار است. در این پژوهش عوامل مرتبط با استعمال سیگار و ارتباط آن با برخی خصوصیات دموگرافیک و علایم روان‌پزشکی مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع مقطعی بود و جامعه آماری آن را 537 نفر از دانشجویان 7 دانشکده دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان تشکیل دادند که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه محقق ساخته و پرسش‌نامه r-90-scl بود که توسط گروه نمونه تکمیل گردید. روش جمع‌آوری اطلاعات از طریق گذاشتن صندوق در محل توزیع پرسش‌نامه‌ها انجام شد. اطلاعات پس از ثبت داده‌ها در نرم‌افزار spss نسخه 19 محاسبه و جهت تجزیه و تحلیل از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.یافته‌ها: بر اساس یافته‌های این مطالعه، 7/18 درصد دانشجویان سیگاری هستند و درصد استعمال سیگار در مردان به طور معنی‌داری بیشتر از زنان می‌باشد. بین وضعیت تاهل و وضعیت سکونت ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد. 3/27 درصد از دانشجویانی که سیگار مصرف می‌کنند، خانواده سیگاری دارند و ارتباط معنی‌داری بین استعمال سیگار و خانواده سیگاری وجود دارد. بیشترین راه‌های آشنایی با سیگار برای اولین بار از طریق دوستان (75 درصد) بود. از بین علایم روان‌پزشکی، نمره خصومت (پرخاشگری) و شکایات جسمانی به طور معنی‌داری در افراد سیگاری بیشتر از افراد غیر سیگاری بود. نمره ضریب کلی علایم مرضی (general severity index یا gsi) در افرادی که سابقه مصرف سیگار دارند، بیشتر از افراد غیر سیگاری بود، ولی تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: شیوع استعمال دخانیات در دانشجویان دانشگاه آزاد خوراسگان نسبت به بسیاری از دانشگاه‌های دیگر بیشتر بود. این شیوع بالا در این سن می‌تواند منجر به معضلات زیادی از نظر جسمی و روانی گردد و همان گونه که این مطالعه هم نشان داد، میزان پرخاشگری را در این افراد بالا می‌برد. بنابراین سیاست‌گزاری‌های آموزشی و پیش‌گیرانه جهت کاهش مصرف سیگار در دانشگاه از اهمیت بسزایی برخوردار است.