بررسی نقش ادراک بیماری در رابطه بین طرح‌واره‌های‌ ناسازگار اولیه و سطح ناتوانی حرکتی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

زمینه و هدف: طرحواره‌ها الگوهای شناختی هستند که تاثیر عمده‌ای بر ادراک و رفتار دارند. بنابراین بررسی آن‌ها در تعیین و تغییر رفتارهای مرتبط با سلامت در بیماران مبتلا به ms (multiple sclerosis) ضروری می‌باشد. هدف این مطالعه، بررسی نقش میانجی ادراک بیماری در ارتباط میان طرحواره‌های‌ ناسازگار اولیه حوزه طرد و بریدگی و سطح ناتوانی حرکتی در بیماران مبتلا به ms بود.مواد و روش‌ها: نمونه متشکل از 104 نفر از بیماران ms مراجعه کننده به کمیسیون ms اصفهان بود که به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش‌نامه طرحواره young (ysq-sf یا young schema questionnaire-short form) و پرسش‌نامه ادراک بیماری (brief-ipq یا brief illness perception questionnaire) بود. ناتوانی حرکتی نیز به وسیله مقیاس وضعیت ناتوانی (edss یا expanded disability status scale) ارزیابی شد. همچنین روش مورد استفاده، تحلیل رگرسیون سلسه مراتبی و آزمون sobel بود.یافته‌ها: طرحواره‌های ناسازگار اولیه در حوزه طرد و بریدگی به طور معنی‌دار، پیش‌بینی کننده ادراک بیماری (001/0 ? p)، ناتوانی حرکتی (001/0 ? p تا 012/0 ? p) و ادراک بیماری به طور معنی‌دار، پیش‌بینی کننده ناتوانی حرکتی بود (001/0 ? p). بنابراین، طرحواره‌های ناسازگار اولیه با نقش میانجی ادارک بیماری، تعیین کننده سطح ناتوانی حرکتی می‌باشد.نتیجه‌گیری: بیماران ms که دارای طرحواره‌های‌ ناسازگار اولیه در حوزه طرد و بریدگی بودند، ادراک منفی‌تری از بیماری خود داشتند و ناتوانی حرکتی بیشتری را نیز گزارش دادند. یافته‌های‌ این پژوهش می‌تواند برای ارایه خدمات روان‌شناختی مناسب در جهت بهبود کیفیت زندگی و افزایش رفتارهای مرتبط با سلامت بیماران مبتلا به ms سودمند باشد.