بررسی هیجان خواهی در افراد معتاد و عادی با توجه به جنسیت

زمینه و هدف: از عوامل موثر در گرایش به سو مصرف مواد عوامل شخصیتی است. در میان ارزیابی‌های شخصیتی، هیجان خواهی پیش‌بینی قوی را برای شروع اولیه انواع سو مصرف مواد نشان داده است. هدف این پژوهش، تعیین سطح هیجان خواهی در افراد معتاد و عادی با توجه به جنسیت است.مواد و روش‌ها: این مطالعه، به روش پس- رویدادی بر روی 90 نفر (با دامنه سنی40-20 سال) از مراجعین به مراکز بهزیستی و مراکز درمان سر پایی در بخش‌های مختلف شهر تبریز و مرند در سال 1388 انجام شد که به طور تصادفی با روش نمونه‌برداری در دسترس انتخاب شده بودند. گروه مورد بر مبنای ملاک‌های تشخیصی dsm-iv-tr به سو مصرف یا وابستگی به مواد آمفتامین مبتلا بودند. گروه دیگر، 60 نفر مرد، 30 نفر زن از افراد عادی جامعه که اعتیاد نداشتند از بین اقوام، همسایگان و دوستان انتخاب شدند. مجموع نمونه شامل 180 نفر بود. برای جمع‌آوری داده‌ها از آزمون هیجان خواهی zuckerman استفاده شد. برای تحلیل آماری از آزمون تحلیل وایانس چند متغیره و آزمون پیگیری (lsd) استفاده شد.یافته‌ها: تفاوت معنی‌داری بین گروه معتاد و عادی در هیجان خواهی کلی و زیر مقیاس‌های آن شامل ماجراجویی، ملال‌پذیری، تنوع طلبی و هیجان خواهی نشان دادند و افراد معتاد در هیجان خواهی کلی و زیر مقیاس‌های هیجان خواهی نسبت به افراد عادی بالاتر بودند. همچنین مردان معتاد نسبت به زنان معتاد در هیجان خواهی، تنوع طلبی، ماجراجویی و هیجان خواهی کل بالاتر از زنان بودند. اما بین زنان و مردان معتاد در مولفه‌های ملال‌پذیری، تجربه طلبی و گریز از بازداری تفاوت معنی‌دار نبود.نتیجه‌گیری: اعتیاد به عنوان یک آسیب اجتماعی، هیچ گاه به طور کامل ریشه‏ کن نخواهد شد، اما با تدبیر، اندیشه و تلاشی مخلصانه حداقل می‏توان آن را به کنترل در آورد. ارزیابی ویژگی‌های شخصیتی و هیجان خواهی در معتادان در بر دارنده اطلاعات مهمی برای تعریف، شناسایی و درمان این گروه است.