اثربخشی برنامه والدین هانن بر کیفیت رابطه‌ی والدین و کودکان با اختلال طیف اتیسم

زمینه و هدف: از آنجا که ضعف در مهارت‌های ارتباطی کودکان با اختلال طیف اتیسم بر رابطه‌ی میان آنان و والدینشان تاثیر سوء می‌گذارد، به‌کارگیری مداخلات زودهنگام در جهت بهبود مهارت‌های ارتباطی این کودکان ضروری به‌نظر می‌رسد. بنابراین هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر برنامه‌ی آموزش والدگری هانن بر رابطه‌ی والد- کودک خانواده‌های دارای کودک با اختلال طیف اتیسم بود. مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه‌ آماری پژوهش کلیه‌ی کودکان با اختلال طیف اتیسم 3 تا 7 سال را شامل می‌شد که در شهرستان اصفهان زندگی می‌کردند. از جامعه‌ی مذکور، با روش نمونه‌گیری در دسترس 22 کودک همراه با والدینشان به عنوان نمونه‌ پژوهشی انتخاب شدند و در دو گروه 11 نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. سپس والدین گروه آزمایش به مدت 3 ماه و هر هفته 2 جلسه تحت آموزش برنامه‌ی والدین هانن قرار گرفتند. در این زمان، گروه گواه هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقیاس رابطه‌ی والد- کودک پیانتا (1994) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های بدست آمده از پژوهش، از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری با اندازه‌گیری مکرر استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تاثیر برنامه‌ی والدین هانن بر رابطه‌ی والد- کودک و مولفه‌های آن در زمینه‌های تعارض، نزدیکی و وابستگی در سطح 0.05 =α معنی‌دار می‌باشد. نتیجه‌گیری: بنابر نتایج پژوهش حاضر، می‌توان گفت با فراهم آوردن فرصتی برای آموزش والدین، از برنامه‌ی هانن به منظور ارتقای سطح ارتباطی میان کودکان با اختلال طیف اتیسم و والدینشان استفاده نمود.

the effectiveness of hanen parent program on the quality of the relationship between parent and children with autism spectrum disorder

aim and background: because the deficiency of communication skills in children with autism spectrum disorder (asd) has a negative effect on the relationship between them and their parents, it seems necessary to use early interventions to improving the communication skills of these children. therefore, the purpose of this study was to investigate the effectiveness of hanen parent program on the parent-child relationship of families with children with asd.methods and materials: this study was pre- test/ post- test and follow up with control group design. the statistical population of this study included all children with asd (ages 3 to 7) that lived in isfahan county. the research sample included 22 children and their parents that were selected by convenience sampling. these participants assigned in two groups of 11 people, the experimental group and the control group. then, parents of the experimental group received hanen parent program for 3 months and 2 sessions per week. at this time, the control group did not receive any intervention. the study data collected by the child- parent relationship scale- cprs (pianta, 1994). the repeated measures mancova analysis was used to analysis of data.findings: the results showed efficiency of hanen parent program on child- parent relationship and subscales (conflicts, closeness and dependence) is significant in α= 0/05 level.conclusions: according to the results of the present study, hanen parent program can be used to improve the quality of child- parent relationship in children with asd and their parent by providing opportunities for parent training.